ست سرم چیست و چه کاربردی دارد؟

معرفی ست سرم و کاربرد آن

ست سرم یک بار مصرف (Disposable infusion set) به صورت گسترده در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بخش تزریقات – به خصوص برای بیمارانی که بیماری خاص داشته و دیالیز می‌شوند – مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد ست سرم مخصوص زمانی است که فرد نتواند از راه دهان غذا بخورد و مواد مغذی را به بدنش برساند، یا براثر مشکلی دچار افت فشار شده باشد. در چنین شرایطی بهترین و سریع ترین راه برای رساندن مواد مغذی و بهبودی بیمار استفاده از سرم است. در کنار سرم، برای تزریق وریدی شما نیاز به ست سرم دارید. این وسیله رابطی بین محفظه سرم با آنژیوکت، اسکالپ وین یا سر سوزن برای انتقال مواد مغذی درون سرم به خون است.

ست سرم ها در دو نوع ست سرم های ساده و ویژه اتاق عمل می باشند، که در نمونه های مورداستفاده در اتاق عمل ویژگی استریل دو لایه لحاظ شده است و نوک ست سرم ها را لوئرلاک یا لوئراسلیپ انتخاب می کنند. نوع خاصی از ست سرم به نام ست سرم رنگی وجود دارد که همانند ست های معمولی سرم برای تزریق وریدی مایعات مختلف استفاده می شود اما ساختار رنگی این ست سرم باعث شده تا بتوان مایعاتی که به نور حساس هستند را به راحتی به بدن فرد منتقل کرد.

کلمات کلیدی: سرم (serum)، ست سرم (infusion set)، تزریق (infusion)

بررسی اجزای ست سرم

سِرم ها اغلب توسط کیسه های مایع که قبل از مصرف ترکیب شده اند، استفاده می شوند. اندازۀ استاندارد این کیسه ها از ۵۰ میلی لیتر تا ۱۰۰۰ میلی لیتر می باشد. کیسه از پایه سِت سرم آویزان و لوله آن به پایین کیسه متصل است، لوله سِرم شامل چندین قسمت مهم می باشد:

  1. محفظۀ سرم: این بخش زیر کیسه آن قرار دارد. داخل این محفظه مایع را می بینیم که از کیسه به لوله سِرم ریخته می شود. این همان جایی است که ما سرعت تنظیمات دستی سِرم را اندازه گیری می کنیم. به این محفظه نگاه می کنیم و تعداد قطراتی را که در هر دقیقه می بینیم می شماریم. برای مثال، اگر ۲۵ قطره در مدت ۶۰ ثانیه بشماریم، می توان گفت سِرم با سرعت ۲۵ قطره در دقیقه یا 25 gtt/min تزریق می شود. محفظۀ سرم همیشه باید تا نیمه پر باشد. اگر محفظه بیش از حد پر شود، نمی توان قطره ها را برای شمارش دید و بنابراین نمی توان سرعت تزریق آن را تعیین کرد. اگر محفظه به اندازه کافی پر نباشد، هوا به داخل لوله راه پیدا می کند، یعنی هوا می تواند وارد سیستم گردش خون بیمار شود. این اتفاق می تواند بسیار خطرناک باشد و باعث انسداد رگ های خونی یا ایست قلبی شود.
  1. گیره غلتکی: وسیله ای است که برای کنترل میزان مایع تزریقی از آن استفاده می کنیم. اگر آن را به یک طرف بچرخانیم، لوله سِرم را محکم تر فشار می دهد، آن را باریک تر و بنابراین جریان مایع از طریق لوله را آهسته تر می کند؛ اگر گیره را به سمت دیگر بچرخانیم لوله را شل می کند، تنگی لوله را کاهش می دهد و باعث می شود مایع با سرعت بیشتری جریان داشته باشد. همۀ گیره های غلتکی روی لوله باید قبل از اتصال کیسه مایع سِرم به بالای لوله، بسته باشند؛ این کار تضمین می کند که هیچ هوایی وارد لوله نمی شود. هر دارو برای تزریق به یک میزان مشخص تجویز می شود. یکی از وظایف پرستاران بیمارستان، تنظیم همین میزان برای تزریق سِرم است. درصورتی که سرعت تغییر کند، باید سرم را به صورت دوره ای تنظیم کنند تا میزان آن طبق دستور باقی بماند. سرعت مایع در هر تزریق، سرعت تزریق سِرم یا سرعت جریان نامیده می شود.
  2. گیره اسلایدی: این ابزار هنگامی استفاده می شود که می خواهیم جریان سِرم را بدون نیاز به گیره غلتکی، کاملا متوقف کنیم. این کار زمانی سودمند است که می خواهیم جریان  را برای لحظه ای متوقف کنیم، اما نمی خواهیم تنظیم سرعت جریان را با تنظیم دوباره گیره غلتکی انجام دهیم. این کار با فشردن لوله به طوری که کاملا بسته شود انجام می گیرد، یعنی زمانی که ما گیره را به سمت باریک ترین قسمت لوله می لغزانیم.
  3. پورت(درگاه) تزریق: این بخش جایی است که دارو یا مایعات (غیر از موارد موجود در کیسه سِرم فعلی) می تواند تزریق شده تا به وسیله لوله ها به ورید بیمار رسانده شود. در ست سرم دو پورت تعبیه شده است، یکی روی خود کیسه و یکی زیر محفظۀ سرم. معمولا یک پورت تزریق نیز نزدیک جایی است که سوزن به ورید بیمار می رود. پورت تزریق روی کیسه  فعلی، درصورتی استفاده می شود که بخواهیم برخی از داروها را با مایع موجود در کیسه ترکیب کنیم؛ اگر دارو را به این پورت تزریق کنیم و سپس کیسه را برای ترکیب شدن دارو و مایع کمی بچرخانیم، بیمار هم دارو و هم مایع سِرم را به طور همزمان دریافت می کند. با این حال، این کار تنها زمانی انجام می شود که مایع و دارو مجاز به ترکیب شدن باشند. اگر می خواهیم دارو یا نوع دومی از مایع سِرم را مستقیما تزریق کنیم، به طوری که با مایعی که قبلا متصل کردیم ترکیب نشود، از یکی از پورت هایی که در زیر محفظه سرم قرار گرفته است، استفاده می کنیم.

مشخصات فنی ست سرم ها

  • مطابق با الزامات استاندارد ISO 8536-4  و INSO 8357-4
  • استریل شده به وسیله گاز اتیل اکساید (EO sterile)
  • یک بار مصرف، غیر تب زا و زیست سازگار
  • مجهز به اتاقک چکه شفاف و کاملا قابل انعطاف (Drip-counting chamber) جهت مشاهده حرکت قطرات و تسهیل در آماده سازی برای استفاده
  • مجهز به وسیله اسپایک محکم با طراحی ویژه جهت ورود آسان به ظروف حاوی مایعات تزریقی
  • مجهیز به فیلتر درمسیر ورودی هوا (Air vent) به اتاقک چکه  به منظور جلوگیری از قطع با کاهش جریان مایع تزریقی و ممانعت از ورود میکروار گانیسم ها و ایجاد آلودگی
  • مجهز به فیلتر مایع 15 میکرونی جهت ممانعت از ورود احتمالی ذرات موجود در مایع تزریقی به بدن بیمار
  • حجم 20 قطره معادل  1/0 ± 1 میلی لیتر
  • مجهز به فلش بک
  • مجهز به محل اتصال با شیب 6 درصد که ارتباط مناسب این وسیله با نیدل، آنژیوکت و یا سایر تجهیزات پزشکی را مسیر می سازد
  • مجهز به شیر غلطکی (Roller clamp) جهت تنظیم با قطع جریان مایع تزریقی
  • ساخته شده از مواد مدیکال گرید (Medical grade PVC)

خرید ست سرم

هنگام خرید ست سرم به موارد زیر دقت کنید:

  • درصورتی که آموزشی در زمینه پزشکی، پرستاری یا تزریقات و علوم آزمایشگاهی ندیده اید بهتر است هرگز خودتان اقدام به تزریق وریدی نکنید.
  • پیش از تزریق وریدی حتما محل مورد نظر را با پد الکلی ضدعفونی کرده و سوزن آن را بلافاصله بعد از اتمام سرم در سیفتی باکس انداخته و دفع کنید
  • لطفا در هنگام خرید به کشور سازنده محصول دقت داشته باشید

برای تهیه ست سرم می توان به فروشگاه های خدمات پزشکی، داروخانه ها، سایت های معتبر فروش کالاهای پزشکی مراجعه نمود. ست سرم یکی از لوازم بیمارستانی و درمانی است که مقدار خرید و کیفیت محصول و همچنین تولید داخلی یا خارجی بودن آن، در تعیین قیمت تمام شده نقش بسزایی دارد. بعلاوه قیمت برندهای مختلف ست سرم ایرانی و ست سرم چینی متفاوت می باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *