مجله رازینه
کاشت سبزه از کهن‌ترین رسم‌های قدیمی سرزمین ایران است. هرسال اواخر اسفند هنگام کاشت سبزه عید است. ایرانیان باستان، هنگام نوروز این رسم کهن را اجرا می‌کردند و معتقد بودند که سبزه شگون دارد و باعث سرسبزی و خرمی آن سرزمین و مردمانش می‌گردد. برای کاشت سبزه از بذر‌ها و دانه‌های زیادی استفاده می‌کنند که هر کدام باتوجه به مدت زمان رویش، انتخاب می‌شوند. گندم، شاهی، ریحان، عدس و خاکشیر از متداول ترین دانه‌های مورد استفاده هستند. اما اینکه چرا سبزه نماد سرسبزی است و این مسئله از چه چیزی نشئت می‌گیرد، پرسشی است که در ادامه به آن می‌پردازد. مخصوصا ایده هایی برای سبزه عید 98 ارائه می کنیم.
فلسفه سبزه عید نوروز چیست؟
پژوهشگران زیادی در این زمینه، به جستجو در آداب و رسوم در ایران باستان پرداختند. براساس پژوهش‌های انجام شده، ایرانیان در دوره ساسانیان، 25 روز قبل از نوروز به دیدن پادشاه می‌رفتند تا از 12 ستون که بالای آن از خشت خام بود دیدن کنند. روی هر ستون، غلات و حبوبات کاشته شده بود. مردم برای دیدن پادشاه و 12 ستون خشتی، به محوطه باز کاخ می‌رفتند. این 12 ستون نمادی از 12 ماه سال بودند و برای مشاهده مردم در محوطه باز کاخ قرار داشتند. به نظر شما دلیل انجام این کار چه بود؟
این کار به این علت انجام می‌شد تا مردم با دیدن رشد گیاهان هر ستون، به این مسئله توجه کنند که، کدام گیاه رشد بیشتری داشته است. و برای کاشت آن گیاه اقدام کنند. در واقع هر گیاه متناسب با آب و هوای منطقه مخصوص به خود، رشد می‌کند. از آن جا که همه مردم در پایتخت زندگی نمی‌کردند، لازم بود که هر منطقه برای کاشت دانه‌ها، آن‌ها را امتحان کند تا گیاه مناسب را پیدا کند. به این ترتیب زنان خانواده دانه‌های مختلفی را کاشتند و مشخص شد که چه گیاهی برای منطقه مورد نظرشان لازم است. رویش و رشد گیاهان هر منطقه، از نظر آب و هوا با مناطق دیگر فرق می‌کرد. ممکن بود در منطقه‌ای کاشت گندم، رشد قابل توجهی داشته باشد و در منطقه‌ای دیگر رشد عدس مناسب باشد.
امروز نیز مهندسین کشاورزی که در زمینه گیاهان فعالیت دارند از این مسئله استفاده می‌کنند تا بدانند طبق آب و هوای هر فصل چه گیاهی قابلیت رشد دارد. امکان دارد یک دانه یا بذر یک گیاه در یک سال، از شرایط آب و هوایی خوبی برخوردار باشد و به خوبی رشد کند. گیاهان دیگری وجود دارند که فقط در آب و هوای یک منطقه و فصل به خصوص رشد می‌کنند.
در گذشته با امتحان گیاهان مختلف مشخص می‌شد که کدام گیاه از رشد خوبی برخوردار است، و اگر گیاهی دچار آفت می‌شد، می‌گفتند گیاه کچل شده پس نمی‌کاریم. اما امروز در صورت آفت زدن گیاه، کشاورزان از سم ضد آفت استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید: از اوضاع مسکن مهر پردیس چه خبر؟
نظر زرتشتیان در مورد سبزه
زرتشتیان ایران، کاشت سبزه نوروز را نماد روشنایی و سرسبزی می‌دانستند که باعث تازه شدن زندگی می‌شد. آن‌ها گندم و دانه‌های مختلف را درون یا روی ظرف‌های سفالی می‌کاشتند. سه قاب از سبزه به نشانه پندار نیک، کردار نیک، گفتار نیک روی سفره مخصوص قرار می‌دادند. و در کنار آن ظرف‌هایی از گندم و ارزن، به نشانه برکت و فراوانی روزی مردم می‌گذاشتند.
زرتشتیان یزد نیز در گذشته « تره تیزک» می‌کاشتند. گندم و عدس از جمله دانه‌های رایجی هستند که امروزه برای کاشت سبزه عید استفاده می‌شوند. البته عده‌ای ماش و تره تیزک نیز سبز می‌کنند.
در ادامه رازینه نحوه کاشت سبزه را در قسمت زیر بیان می‌کند
کاشت سبزه با استفاده از دانه‌های متنوعی انجام می‌شود. انتخاب نوع دانه، درحجم و ضخامت ساقه سبزه تاثیر دارد. معمولا گندم از بهترین دانه‌های مناسب، برای کاشت سبزه محسوب می‌شود. گندم را دو الی سه شبانه روز در آب خیس می‌کنند. سپس هنگامی که جوانه زد، آن را درون پارچه نخی نازکی می‌ریزند و در جای گرمی قرار می‌دهند تا جوانه بزند. زرتشتیان یزد به جوانه زدن «روز آمدن» می‌گویند. بعد جوانه‌ها را در ظروف سه تایی و ظرف‌های دیگر، برای سبز شدن قرار می‌دهند.
امیدوارم از تاریخچه کاشت سبزه خوشتان آمده باشد. می‌توانید لینک این مطلب را برای دوستانتان هم بفرستید تا با این سنت کهن ایرانی بیشتر آشنا شوند.
۲ دیدگاه در “انواع سبزه عید برای نوروز 98”