مجله رازینه
هدف و ماهیت کار درمانی
هدف از این رشته، بررسی و ارزیابی توانایی‌ها و ناتوانی‌ها و درمان و آموزش معلولین است، از طریق شرکت دادن فعال آنها در استفاده از وسایل و فعالیت‌های انتخابی که توسط کار درمان به منظور درمان و جلوگیری از پیشرفت معلولیت ارائه می‌گردد.
کمک به معلولین، برای رسیدن به حد توانایی ممکن در جهت نیل به استقلال در کارهای روزمره و فعالیت‌های اجتماعی و همچنین آمادگی برای آموزش حرفه‌ای،هدف اصلی این رشته است.
آیا می دانید که 1 تا 3% کودکان ایرانی با مشکل حرکتی به دنیا می‌آیند؟ کودکانی که حتی در سنین 3 یا 4 سالگی نیز نمی‌توانند سینه خیز و یا چهاردست و پا راه بروند. آیا می دانید که تعداد قابل توجهی از بیماران بعد از عمل جراحی نمی‌توانند با شغل سابقشان تطبیق یافته و بازدهی قبلی را داشته باشند؟ و آیا می دانید که بسیاری از بیماران روانی پس از درمان نمی‌توانند به زندگی اجتماعی برگشته و در حد سایر افراد جامعه فعالیت کنند؟ چه باید کرد؟ آیا می‌توان با فیزیوتراپی مشکلات فوق را حل کرد و یا برای بهبود اختلالات فوق باید از روان درمانی کمک گرفت؟ متخصصان کار درمانی معتقدند که بهترین راه درمان مشکلات و اختلالات یاد شده، استفاده از روش کاردرمانی است زیرا یک روان درمان در دو حیطه روانی و جسمانی به معالجه اختلالات مورد نظر می‌پردازد.
کاردرمانی تنها رشته علوم توانبخشی در مقطع کارشناسی است که به درمان اختلالات، هم درحیطه جسمانی و هم در حیطه روانی می‌پردازد. این رشته به عنوان یک رشته کل‌نگر تمامی ابعاد یک بیماری و تاثیرات جانبی آن را به روی زندگی شخصی و اجتماعی در نظر گرفته و با ارائه تکنیک‌های درمانی مناسب، ضمن در نظر گرفتن علائق و انگیزه فرد، او را به سوی فعالیت روزانه مستقل سوق می‌دهد. در واقع متخصصان کاردرمانی با تسلط کافی بر علوم مختلف فیزیولوژیکی، آناتومیکی و روان شناختی، یک برنامه جامع درمانی را به بیماران ارائه می‌دهند.
کاردرمانی یکی از رشته‌های علوم توانبخشی است که با استفاده از تمرین‌های حرکتی و برنامه‌های هدفمند، باعث بهبود و درمان بیماری‌های جسمانی، روانی، ذهنی و اجتماعی بیماران شده و در نهایت افراد ناتوان و معلول را به جامعه باز می‌گرداند.
در حال حاضر در دنیا دو نوع درمان وجود دارد که یکی درمان‌های رایج و دیگری درمان‌های کلی نگر است. در این میان رشته کاردرمانی با دیدگاه کلی نگر به درمان بیماری‌ها می‌پردازد. یعنی در کاردرمانی تمرکز درمان فقط روی بیماری نیست، بلکه تمامی ابعاد زندگی فرد، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه در کار درمانی
گفتنی است که به دلیل محدود بودن منابع این رشته به زبان فارسی، تسلط به زبان انگلیسی نقش مهمی در موفقیت دانشجویان و ارتقاء رشته کاردرمانی دارد.
بدون شک علاقه به رشته تحصیلی اولین شرط موفقیت در هر رشته‌ای است. اما به گفته اساتید کاردرمانی، علاقه در این رشته اهمیتی دو چندان دارد. یک کاردرمانگر باید انگیزه‌ای قوی داشته باشد تا بتواند با بیمارانی که دارای معلولیت‌های مختلف هستند، ارتباط برقرار کرده و آنها را به خوبی درمان کند. مهمترین ویژگی یک کاردرمانگر، علاقه به انسانها است. چون بسیاری از بیمارانی که به کاردرمانگر مراجعه می‌کنند، نیاز به درمانی طولانی دارند. حال اگر متخصص این رشته به کارش و به مردم علاقه‌مند نبوده و صبر و حوصله نداشته باشد، موفق به درمان بیماران مورد نظر نخواهد شد.
اولین و مهمترین ویژگی‌دانشجوی کاردرمانی داشتن توانایی جسمی و روحی خوب است و این که بتواند با درایت، ابتکار عمل و خلاقیت، درمان موثرتری را ارائه بدهد.
امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر در کار درمانی
ادامه تحصیل این رشته تا دکتری امکان‌پذیر است.
آینده‌ی شغلی و بازار کار کار درمانی
برای فارغ‌التحصیل رشته کاردرمانی هنوز فرصت‌های شغلی بسیاری وجود دارد. زیرا کشور ما با کمبود متخصص این رشته روبرو است و هر ساله بیمارستان‌ها، کلینیک‌های توانبخشی سازمان بهزیستی کشور و هلال‌احمر برای جذب فارغ‌التحصیلان کاردرمانی اعلام نیاز می‌کنند.
همچنین فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند با مجوز وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی اقدام به تأسیس کلینیک‌های خصوصی روزانه و یا شبانه‌روزی کند.
بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های نورولوژی (مغز و اعصاب) مانند سکته مغزی، پارکینسون M.S. و فلج مغزی، روماتولوژی مانند آرتریت رومائید،روماتیسم و اسکلرودرما، ارتوپدی از قبیل شکستگی‌ها، ضایعات بافت نرم و سوختی‌ها، ناتوانی‌های ذهنی مانند سندرم داون، عقب‌مانده ذهنی، سندرم‌رت، اختلال یادگیری و اوتیسم، بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنیا، افسردگی،مانیک و اختلالات شخصیتی و بالاخره ناتوانی‌های اجتماعی و سالمندان برای بهبود، نیاز به خدمت کاردرمانی دارند.
بنابراین حیطه کاری رشته کاردرمانی بسیار گسترده است و متخصص این رشته می‌تواند با توجه به علاقه خود در واحدهای درمانی مختلفی فعالیت کند.
وظایف رشته کار درمانی
تکمیل و نگهداری گزارش‌های ضروری
آزمایش و ارزیابی توانایی‌های جسمی و ذهنی بیماران و تحلیل اطلاعات پزشکی برای تعیین اهداف واقعگرایانه احیا و ترمیم بیماران
آموزش مراقبین سلامت برای تأمین نیازهای بیمار پس از درمان
ارزیابی پیشرفت بیماران و تهیه گزارش‌های پیشرفت با جزئیات
برنامه ریزی، سازماندهی و اجرای برنامه‌های کاری درمان در بیمارستان‌ها، مؤسسات یا کمیته‌ها برای کمک به احیاء عیبوی که بعلت بیماری، مصدومیت یا مشکلات رشدی یا فیزیولوژیکی بوجود آمده‌اند
دانش مورد نیاز در کار درمانی
روانشناسی: دانش رفتار انسانی و عملکرد، شامل تفاوت‌های توانایی‌ها، علایق و شخصیت، یادگیری و انگیزش، روش‌های تحقیق روانشناسی و تشخیص و درمان اختلالات عاطفی و رفتاری.
درمان و مشاوره: دانش اصول، روش‌ها و رویه‌های تشخیص، درمان و اصلاح معلولیت‌های جسمی و ذهنی و مشاوره و راهنمایی در دوره خدمت.
پزشکی و دندانپزشکی: دانش اطلاعات و تکنیک‌های مورد نیاز برای تشخیص و درمان بیماری‌ها و صدمات و نواقص انسانها که شامل علائم، روش‌های درمان، ویژگی‌های داروها و واکنش‌های مربوط به آنها و اقدامات پیشگیری مربوط به سلامت بدن.
آموزش و پرورش: دانش اصول و روش‌های برنامه درسی و طرح آموزشی، آموزش و ساختار فردی و گروهی و اندازه گیری آثار آموزش.
زبان انگلیسی: دانش ساختار و محتوای زبان انگلیسی شامل معنی و املای کلمات، قواعد ترکیب و گرامر.
توانایی‌های مورد نیاز افراد در کار درمانی
حساسیت به مسئله: توانایی گفتن اینکه چه زمانی چیزی اشتباه است یه احتمال اشتباه می‌رود. شامل حل مسئله نمی‌شود، فقط شناسایی وجود مشکل است.
استدلال قیاسی: توانایی اعمال قواعد کلی بر مسائل خاص برای تولید پاسخ‌های معنی دار.
استدلال استنتاجی: توانایی ترکیب اجزاء اطلاعات برای ساختن قواعد و نتیجه گیری‌های کلی (شامل یافتن رابطه میان اتفاقات ظاهراً غیر مرتبط).
درک زبانی: توانایی گوش دادن و درک اطلاعات و ایده‌ها از جملاتی که بیان می‌شود
بیان زبانی: توانایی مخابره کردن و ایده‌ها در گفتار به گونه‌ای که افراد متوجه شوند.
افراد در کار درمانی چه کارهایی انجام می‌دهند؟
کمک و مراقبت از دیگران: فراهم کردن دستیار شخصی برای همکاران. مراقبت پزشکی یا حمایت احساسی از بیماران و دیگران.
تصمیم گیری و حل مسئله: تحلیل اطلاعات و ارزیابی نتایج برای انتخاب بهترین راه حل و حل مشکل
مستند سازی/ضبط اطلاعات: ورود، ضبط، ذخیره یا نگهداری اطلاعات به شکل نوشتاری یا الکترونیکی.
ارتباط با سرپرستان، همکاران و زیردستان: فراهم کردن اطلاعات برای سرپرستان، همکاران یا زیر دستان به وسیله تلفن، ایمیل یا به صورت شخصی.
گردآوری اطلاعات: مشاهده، دریافت و کسب اطلاعات از تمام منابع مربوطه.
رشته کار درمانی، مناسب چه شخصیت‌هایی است؟
اجتماعی: مشاغل اجتماعی اغلب درگیر کار، ارتباط و آموزش دیگران است. این مشاغل اغلب شامل کمک و ارائه خدمت به دیگران است.
جستجوگر: مشاغل جستجوگر اغلب درگیر ایده‌ها هستند و تفکر زیادی را می‌طلبند. این مشاغل می‌توانند شامل جستجو ذهنی برای کشف حقایق و حل مسائل باشند.
شغل کار درمانی چگونه موجب رضایت شاغل می‌شود؟
روابط: افرادی که از روابط احساس رضایت می‌کنند تمایل به فراهم کردن خدمات برای دیگران، کار با همکاران در محیط دوستانه غیر رقابتی دارند. نیازهای مشابه ارزش‌های اخلاقی، همکاران و خدمات اجتماعی‌اند.
موفقیت: این شغل برای افراد نتیجه محور مناسب است و به افراد اجازه می‌دهد تا از قویترین توانایی‌های خود استفاده کنند.
شرایط کاری: این شغل موجب رضایت افرادی می‌شود که امنیت شغلی و شرایط کاری خوب را دوست دارند. نیازهای مشابه عبارتند از فعالیت، جبران خدمات، استقلال، امنیت، تنوع و سایر شرایط کاری است.
دروس دوره دانشگاه کار درمانی
دروس اصلی: آناتومی (سر و گردن و تنه، اندام فوقانی، تحتانی، سطحی، اعصاب)، استخوان‌شناسی، روانشناسی عمومی، روانپزشکی عمومی، رشد روانی ـ حرکتی، بیماری‌های داخلی.
دروس تخصصی: آشنایی با اصول توانبخشی و طب فیزیکی، واحد رادیولوژی، کاردرمانی در بیماری‌های مغز و اعصاب، کاردرمانی در بیماری‌های ارتوپدی، کاردرمانی در بیماری‌های روماتولوژی، کینزیولوژی و بیومکانیک، تکنیک‌های حرکت درمانی، کاردرمانی در بیماری‌های کودکان، ارزشیابی و اندازه‌گیری قدرت عضلانی، کارآموزی بالینی، زبان تخصصی.
مشاغل مرتبط کار درمانی
- معلم کارشناسی سلامت
- معلم پرستاری
- فیزیوتراپیست
- معلم فیتنس
منبع: kanoon
سلام، من نرگس سلطان زاده هستم؛ کارشناسی ارشد مهندسی عمران از دانشگاه تهران. از قدیم به نوشتن علاقه داشتم و همین باعث شد وبلاگ‌نویسی و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مختلف رو تجربه کنم. از اردیبهشت 97 در مجله رازینه فعالیت دارم و امیدوارم مطالب مفیدی برای شما داشته باشم.
