مجله رازینه
غدیر به معنای آبگیر است؛ گودالی در بیابان که آب باران در آن جمع می‌شود. در میان راه دو شهر بزرگ دنیای اسلام، مکه و مدینه، جایی است به نام «جُحفه» که در زمان رسول گرامی اسلام (ص) ، حاجیان در آنجا از یکدیگر جدا میشدند و به طرف سرزمین خود میرفتند. غدیر خم در این محل قرار دارد. دلیل نام گذاری این غدیر به خم، آن است که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و بعضی قبیله‌های صحرایی، گاهی اوقات لباسهای رنگ کرده خود را در این آبگیر میشستهاند.
چکیده‌ای از غدیر
در سال دهم هجرت، پیامبر خدا (ص) به حج مشرف شد و احکام آن را به مردم آموزش داد. زمان بازگشت از مکه، در استراحتگاه جُحفه و در غدیر خم، به فرمان خدا مردمان را گرد آورد و در آن اجتماع عظیم، امام علی (ع) را به جانشینی خود به آن‌ها معرفی کرد و فرمود: «هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست». البته جانشینی علی (ع)سالها قبل در مکه و در جمع خاندان هاشم انجام شده‌بود؛ اما، در غدیر، به اطلاع عموم رسید.
پیام غدیر
ماجرای غدیر از عظمت و ضرورت ولایت و ریشهای بدون این مسئله خبر میدهد. پیامبر (ص) در آن زمان و در زیر آن آفتاب سوزان آن جمعیت عظیم را به چه دلیلی نگه میدارد و چه پیامی برای آن‌ها دارد؟
این پیام اساسیترین پیام دین اسلام است و پیامبر (ص) عظمت آن را درک می‌کرد. به همین دلیل مردم را در آن گرمای سوزان نگه داشت و رسالت آسمانی خود را به مسلمانان ابلاغ فرمود.
غدیر، عقد ولایت
چیزی که تمام نقشههای منافقان را یکجا خنثی، و اسلام را در آن برهه حساس حفظ کند، تعیین جانشین پیامبر و اعلان رسمی آن بود. حضرت زهرا(س) درباره‌ی این موضوع میفرماید: «پیامبر در روز غدیر، عقد ولایت را برای علی (ع) محکم کرد». غدیر خم منافقان را فلج نمود و مانع اجرای نقشهها و توطئههای شیطانی آن‌ها شد.
سحاب ولایت
پیامبر (ص) در غدیر خم عمامه خود را، که «سحاب» نام داشت، به عنوان تاج افتخار بر سر امیرالمؤمنین (ع) قرار دادندو انتهای عمامه را بر دوش آن حضرت آویختند و فرمودند «عمامه تاج عرب است.»
ثمره‌ی نبوت
«غدیر» عصاره و نتیجه خلقت و چکیده همه‌ی ادیان الهی و خلاصه مکتب وحی است و صرفا یک واقعه تاریخی نیست. غدیر، عقیده ما و اساس دین است. غدیر ثمره نبوت و میوه رسالت است غدیر تعیین کننده راه مسلمانان تا آخرین روز دنیاست. غدیر اتفاقی سرنوشت‌ساز است و «خطبه غدیر» شاخصترین و زندهترین سند آن است.
غدیر، کوثر بی‌فنا
واقعه غدیر خم که در آخرین سال زندگی پیامبر گرامی اسلام (ص) اتفاق افتاد و در آن علی علیه السلام به جانشینی آن حضرت (ص) انتخاب شد، یک حادثه تاریخی نیست که در کنار دیگر وقایع به آن نگریسته شود. غدیر تنها اسم یک سرزمین نیست؛ یک تفکر است. غدیر، نشانه و رمزی است که از ادامه یافتن خط نبوت خبر میدهد. غدیر، نقطه تلاقی کاروان رسالت با طلایهداران امامت است. غدیر چشمهای است که تا پایان هستی میجوشد؛ کوثری است که فنا برنمیدارد؛ و افقی است بیکرانه و خورشیدی است عالمتاب.
غدیر سرنوشت‌ساز
همانا واقعه غدیر خم، نقش سرنوشت‌سازی در تعیین مسیر آینده اسلام ایفا کرده‌است. در این واقعه، رسول گرامی اسلام (ص) مهمترین مأموریت دوران پیامبریِ خود را به انجام رساند؛ مأموریتی که انجام آن، به منزله رساندن پیام رسالت حضرت بود، و کوتاهی در مورد آن، به از بین رفتن زحمات چندین ساله ایشان میانجامید؛ همان‌طور که خداوندمتعالی درآیه ۶۷ سوره مائده میفرماید: «هان ای پیامبر! آنچه را از سوی پروردگارت به تو نازل شده است، تبلیغ کن و اگر چنان نکنی، پیام و رسالت او را انجام ندادهای وخداوند تو را از مردم حفظ میفرماید».
بهترین راه تعیین جانشین
واقعه غدیر خم، از قطعیترین مسائل تاریخ اسلام است و صدها دانشمند از آن یاد کردهاند؛ مانند ابوریحان بیرونی و خواجه نصیرالدین طوسی. فیلسوف معروف، فارابی نیز با توجه به همین موضوع، به تحلیل فلسفه «امامت» پرداخته‌است. ابن سینا نیز به موضوع نص (حدیث صریح غدیر)، در کتاب شفا اهمیت داده است، و آن را بهترین راه برای تعیین جانشین دانسته‌است. علاوه بر دانشمندان بزرگ شیعه که همه معتبر هستند، دهها و دهها دانشمند و محدث و مورّخ و مفسر از اهلسنت نیز حدیث غدیر و واقعه آن را نقل کردهاند؛ مانند طبری و ابن اثیر و احمد حنبل.
اگر میشد…
اگر بعد از رحلت حضرت محمد صلی الله علیه و آله به سفارشهای روز غدیر و موارد پرتکرار دیگری که پیامبر (ص)، علی علیه السلام را پیشوا معرفی فرموده بود، عمل کرده بودند، اسلام جهان گیر میشد، عدالت و دادگری، همه‌ی جهان را میگرفت. به همین دلیل همه هوشمندان که به نحوی ازاین واقعه آگاهی یافتهاند، از انحرافی که بعد از رحلت پیامبر رخ داد، اظهار تأسف کردهاند. به عنوان نمونه ولتر، فیلسوف مشهور فرانسوی، تأسف خود را این‌گونه اظهار کرده است: «آخرین اراده محمد انجام نشد؛ او علی را به جای خود منصوب کرده بود… .»
غدیر در احادیث
عید خلافت و ولایت
زیاد بن محمد گوید: به امام صادق (ع) گفتم: آیا مسلمانان عیدی به جز عید قربان و عید فطر و روز جمعه دارند؟ فرمود: «آری، روزی که رسول خدا (ص) ، امیرمؤمنان علی (ع) را (به خلافت و ولایت) منصوب کرد.»
برترین عید امت
پیامبر خدا (ص) فرمود: «روز غدیر خم، برترین عیدهای امت من است، و آن روزی است که خداوند بزرگ دستورداد برادرم، علی بن ابیطالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا پس از من مردم به دست او هدایت شوند، و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل، و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را دین آنان قرار داد.»
عید آسمانی
حضرت امام رضا (ع)به نقل از امام صادق (ع) فرمود: «روز غدیر خم، درآسمان مشهورتر از زمین است.»
عید پر برکت
امام صادق (ع) فرمود: «به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعی روز غدیر را میشناختند، فرشتگان روزی ده بار با آنان مصافحه میکردند. بخششهای خدا به کسی که آن روز را شناخته، قابل شمارش نیست.»
روز سپاس و شادی
امام صادق (ع) فرمود: «عید غدیر، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست، و روز سرور و شادی است؛ به دلیل ولایت ما خاندان که خدا بر شما منت گذاشت. من دوست دارم شما آن روز را روزه بگیرید.»
روز نیکوکاری و بخشش
از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: «یک درهم دادن به برادران با ایمان و معرفت در روز عید غدیر، برابر هزار درهم (در روزهای دیگر) است؛ بنابراین، در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان.»
روز ناله نومیدی شیطان
امام صادق علیه السلام از امام باقر (ع) نقل کرد که فرمود: «شیطان چهار بار ناله نومیدی سر داد؛ روزی که مورد لعن خدا قرار گرفت، روزی که از آسمان به زمین هبوط کرد، روزی که پیامبر اسلام (ص) به پیامبری مبعوث شد، و روز عید غدیر خم.»
منبع: اینجا
