تاریخچه‌ی بازی‌های آسیایی، از دهلی تا جاکارتا

اولین دوره از بازی‌های آسیایی یا همان آسیاد، در سال 1950 میلادی در دهلی برگزار شد. سه سال بعد یعنی در سال 1953 مانیل میزبان دومین دوره‌ی این رقابت‌ها بود. دوره‌های بعدی رقابت‌های آسیایی هر چهار سال یک بار برگزار شدند. این بازی‌ها در قالب رشته‌های متنوع ورزشی انجام می‌شود. اولین دوره‌ی این مسابقات شامل 6 رشته بود و قرار است بازی‌های جاکارتا در قالب 39 رشته‌ی ورزشی برگزار شود. ورزشکاران آسیایی از این بازی‌ها مدال‌های رنگارنگ فراوانی را به یادگار دارند.

سال 1951 هند، دهلی

چهارم تا یازدهم مارس سال 1915 میلادی هند شاهد برگزاری اولین دوره‌ی بازی‌های آسیایی بود. در این دوره از مسابقات 41 شرکت‌کننده از 11 کمیته‌ی ملی المپیک شامل کشورهای افغانستان، میانمار، سریلانکا، هند، اندونزی، ایران، ژاپن، نپال، فیلیپین، سنگاپور و تایلند حضور داشتند. در سال 1915 این بازی‌ها در قالب 6 رشته‌ی دو و میدانی، آبی (شنا و واترپلو)، بسکتبال، دوچرخه‌سواری، فوتبال و وزنه‌برداری برگزار شد. در این مسابقات در نهایت 169 مدال توزیع شد. سهم ایران از این مدال‌ها، 8 طلا، 6 نقره و 2 برنز بود. در این رقابت‌ها ایران از نظر مرغوبیت مدال رتبه‌ی سوم را به دست آورد.

سال 1954 فیلیپین، مانیل

دومین دوره از بازی‌های آسیایی نهم الی بیست‌وچهارم می سال 1954 در فیلیپین برگزار شد. استقبال از رقابت‌های مانیل نسبت به دهلی گسترده‌تر بود. 970 ورزشکار از 19 کشور در این بازی‌ها شرکت کردند. در این دوره رشته‌های تیراندازی، کشتی و بکس بازی‌های آسیایی را جذاب‌تر از دوره‌ی اول کرد؛ اما، دوچرخه‌سوارها جایی در این مسابقات نداشتند. ورزشکاران برتر در بازی‌های فیلیپین 229 مدال رنگارنگ را به خانه بردند.

سال 1958 ژاپن، توکیو

رقابت‌های آسیایی بیست‌وچهارم می تا اول ژوئن در حالی در توکیو برگزار شد که 1820 ورزشکار از بیست کشور آسیایی برای شرکت در آن به توکیو آمده‌بودند. این رقابت‌ها در قالب 12 رشته‌ی ورزشی شامل؛ دو و میدانی، آبی (شنا و واترپلو)، بسکتبال، دوچرخه‌سواری، هاکی، فوتبال، تیراندازی، تنیس روی میز، تنیس، کشتی و وزنه‌برداری برگزار شد. در این رقابت‌ها 350 مدال به ورزشکاران برتر اهدا شد. سهم ایران از این مدال‌ها 4 طلا، 6 نقره و 6 برنز بود. ایران در بازی‌های توکیو رتبه‌ی هفتم را به دست آورد.

سال 1962 اندونزی، جاکارتا

بیست‌وچهارم آگست 1962 جاکارتا برای اولین بار میزبان بازی‌های آسیایی بود. این رقابت‌ها با حضور 1460 ورزشکار از 17 کشور برگزارشد. از این مسابقات 372 مدال برای ورزشکاران به یادگار ماند.

سال 1966 تایلند، بانکوک

نهم تا بیستم دسامبر 1966 بنکوک میزبان 1945 ورزشکاری بود که از 18 کشور آسیایی به آنجا آمده‌بودند تا برای به دست آوردن 460 مدال به رقابت بپردازند. در این دوره از مسابقات برای اولین بار بدمینتون به فهرست رشته‌ها ورزشی اضافه شد و ورزشکاران در 14 رشته‌ی ورزشی همه‌ی توان خود را به نمایش گذاشتند. ایران در بازی‌های بنکوک 6 طلا، 8 نقره و 17 برنز به دست آورد. اگرچه تعداد مدال‌ها ایران نسبت به رقابت‌های توکیو افزایش یافت؛ اما، باز هم در مجموع ایران هفتم رقابت‌های آسیایی 1966 شد.

سال 1970 تایلند، بانکوک

چهار سال بعد یعنی نهم تا بیستم دسامبر 1970 میلادی بانکوک دوباره شاهد حضور ورزشکاران آسیایی بود. ششمین دوره از رقابت‌های آسیایی در حالی در بانکوک برگزار شد که کره به دلایل اقتصادی و امنیتی توان برگزاری بازی‌های آسیایی را نداشت. در این مسابقات 2400 ورزشکار از 18 کشور در 15 رشته‌ی ورزشی با یکدیگر به رقابت پرداختند. قایق‌رانی رشته‌ی جدیدی بود که مسابقات بنکوک را برای تماشاگران جذاب‌تر از گذشته کرد. ایران در این مسابقات از مجموع 423 مدال، 2 طلا، 5 نقره و 17 برنز به دست آورد. در بازی‌های 1970 ایران در میان 18 کشور، نهم شد.

سال 1974 ایران، تهران

هفتمین رقابت‌های آسیایی یکم تا شانزدهم سپتامبر 1974 در ایران برگزار شد. 3010 ورزشکار از 25 کشور آسیایی برای شرکت در این بازی‌ها به تهران آمدند. این مسابقات در 18 رشته شامل دو و میدانی، آبی (شنا و واترپلو)، بسکتبال، بدمینتون، بکس، دوچرخه‌سواری، شمشیربازی، هاکی، فوتبال، ژیمناستیک، تیراندازی، تنیس روی میز، تنیس، والیبال، کشتی و وزنه‌برداری برگزار شد. ایران میزبان در این دوره از بازی‌های آسیایی توانست از 609 مدال توزیع شده، 36 طلا، 28 نقره و 17 برنز به دست آورد. ایران در سال 1974 بهترین حضور خود در ای بازی‌ها را رقم زد و توانست مقام دوم را به دست آورد.

سال 1978 تایلند، بانکوک

نهم تا بیستم دسامبر سال 1978 بنکوک برای سومین بار میزبان بازی‌های آسیایی بود. میزبانی رقابت‌های 1978 بر عهده‌ی سنگاپور بود؛ اما، این کشور به دلیل مشکلات مالی نتوانست این رقابت‌ها را برگزار کند. پس از آن پاکستان در پی برگزاری باز‌های آسیایی بود؛ اما، این کشور نیز به دلیل تنش‌هایی که با هند و بنگلادش داشت، نتوانست میزبان این مسابقات باشد. در نهایت بانکوک برای سومین بار رقابت‌های آسیایی را با حضور 3842 ورزشکار از 25 کشور برگزار کرد.

سال 1982 هند، دهلی

بعد از گذشت حدود 30 سال دهلی برای دومین بار میزبان بازی‌های آسیایی شد. 4595 ورزشکار از 33 کمیته‌ی ملی المپیک از 19 نوامبر تا 4 دسامبر در قالب 35 رشته به رقابت پرداختند. هندبال، سوارکاری، روئینگ و گلف به رشته‌های ورزشی بازی‌های آسیایی اضافه شد و شمشیربازی و بولینگ نیز از رقابت‌های 1982 حذف شد. ایران در این بازی‌ها 4 طلا، 4 نقره و 4 برنز را به خانه برد و در نهایت مقام هفتم را به دست آورد.

سال 1986 کره‌ی جنوبی، سئول

دهمین دوره از بازی‌های آسیایی بیستم سپتامبر تا پنجم دسامبر سال 1986 در سئول برگزار شد. 4839 ورزشکار از 27 کمیته‌ی ملی المپیک سال 1986 در بیست‌وچهار رشته‌ی ورزشی در کره‌ی‌شمالی به رقابت پرداختند. ایران از 848 مدال توزیع‌شده در این بازی‌ها 6 طلا، 6 نقره و 10 برنز به دست آورد تا در جایگاه چهارم این مسابقات قرار گیرد.

سال 1990 چین، پکن

بیست‌ودوم سپتامبر تا هفتم اکتبر 1990 پیجینگ شاهد برگزاری یازدهمین دوره از بازی‌های آسیایی بود. 6122 ورزشکار از 36 کمیته‌ی ملی المپیک در این رقابت‌ها شرکت کردند. ایران در بازی‌های چین 4 طلا، 6 نقره و 8 برنز به دست آورد و در جایگاه پنجم قرار گرفت.

سال 1994 ژاپن، هیروشیما

هیروشیما از دوم تا شانزدهم اکتبر میزبان بازی‌های آسیایی بود. یکی از هدف‌های برگزاری این رقابت‌ها در هیروشیما ترویج صلح در منطقه بود؛ زیرا، این شهر در سال 1945 هدف حمله‌ی اتمی آمریکایی‌ها قرار گرفته بود. بعد از پایان جنگ ایران و عراق، در سال 1991 عراق به کویت حمله کرده‌بود. این حملات آرامش منطقه را از بین برده‌بود، به همین دلیل این کشور اجازه‌ی حضور در رقابت‌های آسیایی هیروشیما را پیدا نکرد. این بازی‌ها با حضور 6828 ورزشکار از 42 کشور برگزار شد. ایران با کسب 9 طلا، 9 نقره و 8 برنز از مجموع 1079 مدال، به جایگاه ششم دست یافت.

 

سال 1998 تایلند، بانکوک

بنکوک سیزدهمین بازی‌های آسیایی را ششم تا بیستم دسامبر سال 1998 برگزار کرد. در این مسابقات 6554 از 41 کشور برای به دست آوردن 1225 مدال با یکدیگر به رقابت پرداختند. کبدی، سپکترا و اسکواش از جمله رشته‌های جدید ورزشی این دوره از بازی‌های آسیایی بود. ایران در سال 1998 توانست 10 مدال طلا، 11 نقره و 13 برنز به دست بیاورد. مجموع این مدال‌ها ایران را در مقام هفتم رقابت‌های آسیایی قرار داد.

سال 2002 کره‌ی جنوبی، پوسان

بوسان، دومین شهر بزرگ کره‌ی‌جنوبی، بیست‌ونهم سپتامبر تا چهاردهم اکتبر میزبان چهاردهمین دوره از رقابت‌های آسیایی بود. 7711 ورزشکار از 44 کشور برای به دست آوردن 1350 مدال رنگارنگ در بازی‌های آسیایی کره‌ی‌جنوبی با یکدیگر به رقابت پرداختند. ایران در بازی‌های بوسان بدترین به بدترین نتایج خود رسید و با کسب 8 مدال طلا، 14 نقره و 14 برنز، دهم این رقابت‌ها شد.

سال 2006 قطر، دوحه

9520 ورزشکار از 45 کشور آسیایی یکم تا شانزدهم اکتبر سال 2006 را در دوهه‌ی قطر گذراندند. این رقابت‌ها در 39 رشته‌ی ورزشی شامل؛ سافت‌بال، سافت‌تنیس و ووشو برگزار شد. در این رقابت‌ها 1393 مدال به شرکت‌کنندگان برتر اهدا شد. ایران در رقابت‌های 2006 با کسب 11 طلا، 15 نقره و 22 برنز، در میان 45 کشور آسیایی ششم شد.

سال 2010 چین، گوانگژو

9704 ورزشکار از 45 کمیته‌ی ملی المپیک در سال 2010 به چین آمدند. این مسابقات در 36 رشته‌ی ورزشی برگزار شد. ایران در این دوره از بازی‌های آسیایی از 1577 مدال، 20 طلا، 18 نقره و 18 برنز به دست آورد و در بین کشور‌های آسیایی چهارم شد.

سال 2014 کره‌ی جنوبی، اینچئون

اینچئون در نوزدهم سپتامبر تا چهارم اکتبر شاهد برگزاری هفدهمین دوره از بازی‌های آسیایی بود. ایران از میان 1454 مدال توزیع شده توانست 21 طلا، 18 نقره و 18 برنز به دست آورد تا بتواند در جایگاه پنجم مسابقات بنشیند.

سال 2018 اندونزی، جاکارتا

این بار برای بار دوم و بعد از 52 سال جاکارتا میزبان رقابت‌های آسیایی خواهدبود. ابتدا هانوی ویتنام برای میزبانی این رقابت‌ها برگزیده شده‌بود؛ اما، ویتنام به دلیل مشکلات مالی نتوانس میزبان این رقابت‌ها باقی بماند. امسال از 27 مرداد تا 11 شهریور 1397، ورزشکاران از 45 کشور به جاکارتا می‌آیند تا در 39 رشته‌ی ورزشی به رقابت به پردازند. امیدواریم ورزشکاران کشورمان در این رقابت‌ها با حضور طلایی خود نام کشورمان را در صحنه‌ی ورزش بالا ببرند.

ایران در بازی‌های آسیایی

در جدول زیر عملکرد ایران را در تاریخ بازی‌های آسیایی می‌توانید ببینید.

بازی‌های آسیایی	طلا	نقره	برنز	مجموع	رتبه در مجموع مدال	رتبه در مرغوبیت مدال	پرچم‌دار کاروان ورزشی ایران
1951 (دهلی)	8	6	2	16	چهارم	سوم	محمد نامجو (وزنه‌بردار)
1958	4	6	6	16	پنجم	هفتم	محمد نامجو (وزنه‌بردار)
1966	6	8	17	31	پنجم	هفتم	منصور مهدی‌زاده (کشتی آزاد)
1970	2	5	17	25	پنجم	نهم	عبدالله موحد (کشتی آزاد)
1974	36	28	17	81	سوم	دوم	اسکندر فیلابی (کشتی آزاد و فرنگی)
1982	4	4	4	12	هشتم	هفتم	رضا سوخته‌سرایی (کشتی آزاد)
1986	6	6	10	22	ششم	چهارم	رضا سوخته‌سرایی (کشتی آزاد)
1990	4	6	8	18	هفتم	پنجم	رضا سوخته‌سرایی (کشتی آزاد)
1994	9	9	8	26	ششم	ششم	علیرضا خادم (کشتی آزاد)
1998	10	11	13	34	نهم	هفتم	آرش میراسماعیلی (جودو)
2002	8	14	14	36	هشتم	دهم	علی دایی (فوتبالیست)
2006	11	15	22	48	هشتم	ششم	حسین رضازاده (وزنه‌بردار)
2010	20	14	25	59	هفتم	چهارم	صمد نیک‌خواه بهرامی (بسکتبال)
2014	21	18	18	57	پنجم	پنجم	بهداد سلیمی (وزنه‌بردار)

 

کدام رشته‌ی ورزشی برای ایران مدال‌آورتر بوده‌است؟

با دقت به جدول زیر می‌توان فهمید که ایران بیشترین مدال‌های خود را در بازی‌های آسیایی در رشته‌ی کشتی آزاد و فرنگی به دست آوره‌است. در رشته‌ی وزنه‌برداری نیز ایران 77 مدال رنگارنگ را از بازی‌های آسیایی به یادگار دارد.

رشته‌ی ورزشی	طلا	نقره	برنز	مجموع
شیرجه	0	1	3	4
واترپلو	1	0	0	1
دو و میدانی	9	12	11	32
بسکتبال	0	0	3	3
شطرنج	0	0	1	1
بوکس	5	9	25	39
قایقرانی کانو (سرعت)	1	2	1	4
دوچرخه‌سواری جاده	3	4	5	12
دوچرخه‌سواری پیست	1	5	8	14
سوارکاری	0	0	1	1
شمشیربازی	3	4	6	13
فوتبال	4	2	1	7
هندبال	0	1	1	2
جودو	1	7	10	18
کبدی	0	1	1	2
کاراته	9	8	5	22
پاروزنی	1	0	1	2
تیراندازی	0	2	2	4
تنیس روی میز	0	0	2	2
تکواندو	8	9	15	32
تنیس	0	2	2	4
والیبال	0	3	2	5
وزنه‌برداری	30	28	19	77
کشتی‌آزاد و فرنگی	58	39	28	125
ووشو	4	3	5	12
مجموع	138	142	158	438