مجله رازینهشما به‌عنوان معامله‌گر و سرمایه‌گذار بازار ارزهای دیجیتال همواره به دنبال معیارهایی برای سنجش بازدهی سرمایه‌گذاری‌های خود هستید. این معیارها می‌تواند در فهم بهتر میزان سوددهی سرمایه‌گذاری‌ها مفید و کمک‌کننده باشد و دید بهتری نسبت به‌صرفه سرمایه‌گذاری انجام شده به شما بدهد. نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یکی از مشهورترین سنجه‌ها برای درک این بازدهی است.
در این مقاله ابتدا نرخ بازگشت سرمایه (ROI) بیشتر آشنا می‌شویم و سپس با ذکر مثال‌هایی نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) را بررسی میکنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟
زمانی که با نگاهی به لیست کامل ارز دیجیتال (تبدیل) به سرمایه‌گذاری روی رمزارزها فکر می‌کنید چه عواملی را در نظر می‌گیرید و به چه معیارهایی فکر می‌کنید؟ آیا سود احتمالی ناشی از سرمایه‌گذاری خود را پیش‌بینی می‌کنید؟ یکی از مشهورترین و درعین‌حال ساده‌ترین معیارها برای سنجش میزان موفقیت سرمایه‌گذاری، نرخ بازگشت سرمایه (Retuen of investment) است که به‌اختصار ROI نامیده می‌شود.
نرخ بازگشت سرمایه، میزان عایدی یا سود ما نسبت به هزینه‌هایی است که برای سرمایه‌گذاری انجام داده‌ایم. از نرخ بازگشت سرمایه برای درک سود حاصل از سرمایه‌گذاری نسبت به میزان هزینه آن و نیز برای مقایسه میزان موفقیت سرمایه‌گذرای‌های مختلف استفاده می‌شود.
برای روشن‌تر شدن این مسئله بیایید با مثالی غیر رمزارزی شروع کنیم.
فرض کنیم لپ‌تاپ دست‌دومی که کمی مشکل دارد را به مبلغ ۱۰ میلیون تومان خریداری می‌کنید. برای تعمیر این لپ‌تاپ مبلغ ۲ میلیون تومان هزینه می‌کنید و آن را قابل‌استفاده می‌کنید. حالا لپ‌تاپ را به مبلغ ۱۸ میلیون تومان به شخص دیگری می‌‌فروشید. برای این سناریو می‌خواهیم میزان بازگشت سرمایه را محاسبه کنیم.
بازگشت سرمایه عبارت است از: میزان عایدی تقسیم بر هزینه سرمایه‌گذاری.
برای به‌دست‌آوردن عایدی باید قیمت فروش را منهای هزینه‌ها کنیم. هزینه‌ها در این مثال خود شامل قیمت خرید به‌اضافه هزینه تعمیر هستند. پس:
هزینه = قیمت خرید + هزینه تعمیرات
هزینه= ۱۰ + ۲ = ۱۲ میلیون تومان
عایدی= قیمت فروش – هزینه
عایدی = ۱۸ – ۱۲ = 6
بنابراین: نرخ بازگشت سرمایه = عایدی/ هزینه
نرخ بازگشت = = 0.5
درصورتی‌که بخواهیم درصد بازگشت سرمایه را محاسبه کنیم ROI را در 100 ضرب میکنیم:
در این جا:
درصد بازگشت سرمایه = ۰٫۵ × ۱۰۰ = ۵۰ درصد
محاسبه نرخ بازگشت سرمایه در ارزهای دیجیتال
حالا که نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه را در یک خریدوفروش عادی دیدیم و بهتر با این مفهوم آشنا شدیم می‌توانیم محاسبه ROI در بازار ارزهای دیجیتال را با هم بررسی کنیم.
فرض کنیم با ورود به بهترین سایت خرید و فروش ارز دیجیتال در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کردهاید و این ارز را روی قیمت ۱۰۰۰۰ دلار خرید کردهاید. زمان مناسبی را صبر کردهاید و حالا قیمت بیت‌کوین به ۴۰۰۰۰ دلار رسیده است و قصد فروش دارید. برای محاسبه ROI در ارزهای دیجیتال هم به همان صورتی که پیش‌تر بیان کردیم عمل میکنیم:
ROI = (40000 – 10000)/10000
ROI=3
در این جا هم برای به‌دست‌آوردن درصد بازگشت سرمایه مقدار ROI را در عدد 100 ضرب میکنیم؛ بنابراین درصد بازگشت سرمایه ما در این معامله ۳۰۰ درصد بوده است.
نکته: ممکن است بخواهید دقت محاسبه ROI خود را افزایش دهید. در این صورت می‌توانید میزان کارمزد معاملات را هم به هزینه اضافه کنید و محاسبات را با مقادیر جدید محاسبه کنید.
چرا در بازار ارز دیجیتال از نرخ بازگشت سرمایه استفاده میکنیم؟
استفاده از نرخ بازگشت سرمایه (ROI) در بازار ارزهای دیجیتال دلایل مختلفی دارد که در ادامه برخی از این دلایل را بیان میکنیم.
مقایسه سرمایه‌گذاری‌های شما در ارزهای مختلف
محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا ROI مربوط به هر یک از معاملات می‌تواند به شما کمک کند تا مقایسه‌ای میان سرمایه‌گذاری‌هایتان روی ارزهای مختلف داشته باشید. قطعاً در دوره‌های زمانی مناسب معامله‌ای که ROI بالاتری داشته است توانسته است ارزش بیشتری برای شما بیافریند و در کسب سود شما اثر بیشتری داشته باشد؛ بنابراین ممکن است بخواهید باتوجه‌به شرایط موجود و معیارها و تحلیل‌های دیگر درصد بیشتری از سرمایه خود را به آن اختصاص دهید.
بهینه‌کردن ترکیب سرمایه‌گذاری
همان‌طور که اشاره کردیم، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) در درک بازدهی سرمایه‌گذاری به ما کمک می‌کند. با محاسبه ROI سرمایه‌گذاری رمزارزی می‌توانید متوجه شوید که آیا معاملاتی که انجام داده‌اید سود مورد انتظار شما را برآورده کرده است. اگر متوجه شدید که نرخ بازگشت سرمایه مطابق انتظار شما نبوده و کمتر از میزان انتظاری شماست بهتر است برای بهینه‌کردن سبد سرمایه‌گذاری‌تان این دارایی را به فروش برسانید و به‌جای آن دارایی دیگری بخرید و سبد خود را بهینه‌تر کنید.
درک زمان مناسب برای سرمایه‌گذاری جدید
درک این که سرمایه‌گذاری شما روی یک ارز دیجیتال چه میزان بازگشت سرمایه‌ای دارد می‌تواند در محاسبه جریان نقدی حاصل از سبد سرمایه‌گذاری‌تان مفید باشد. داشتن جریان نقدی مثبت برای انجام سرمایه‌گذاری‌های جدید و رشد سبد سرمایه‌گذاری ضروری است؛ بنابراین داشتن درک صحیح از این جریان نقدی می‌تواند کمک زیادی به شما بکند.
کاستی‌ها و مشکلات استفاده از نرخ بازگشت سرمایه (ROI)
نرخ بازگشت سرمایه یا ROI هم مانند همه معیارها و سنجه‌های دیگر اقتصادی کاستی‌ها و مشکلاتی دارد. برای این که بتوانیم دید درستی نسبت به سرمایه‌گذاری‌های خود داشته باشیم باید این کاستی‌ها را بشناسیم و مورد بررسی قرار دهیم.
نرخ بازگشت سرمایه ریسک را در نظر نمی‌گیرد
در هنگام سرمایه‌گذاری اولین چیزی که موردتوجه ماست میزان سود آن است. اما سود تنها متغیر معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها نیست. هر معامله و سرمایه‌گذاری ممکن است ریسک و خطر مخصوص به خود را داشته باشد و ریسک سرمایه‌گذاری در همه معاملات با هم برابر نیست. مثلاً ریسک خرید بیت‌کوین که شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال جهان است قطعاً بسیار کمتر از شت‌کوین‌ها و ارزهای دیجیتالی است که نه‌تنها شناخته شده نیستند؛ بلکه بنیان درستی هم ندارند.
در همه بازارها از جمله بازار ارزهای دیجیتال معمولاً بیشترین سودها از ریسکی‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها ناشی می‌شود؛ بنابراین ممکن است با سرمایه‌گذاری در یک ارز ناشناخته و بدون پشتوانه در مدت کوتاهی چند صد درصد سودکنید؛ اما در همان بازه زمانی با بیت‌کوین ۱۰ یا ۱۵ درصد سود به دست آورید.
این مسئله باعث نمی‌شود که ارزش سرمایه‌گذاری شما روی بیت‌کوین کمتر از آن شت‌کوین بی‌ارزش باشد. چون ریسک وحشتناکی برای سقوط قیمت آن شت‌کوین وجود دارد، درصورتی‌که بیت‌کوین چنین ریسکی ندارد.
می‌بینیم که شاخص نرخ بازگشت سرمایه نمی‌تواند ریسک را به ما نشان دهد و این مسئله می‌تواند درصورتی‌که ROI را به‌عنوان تنها شاخص انتخاب خود در نظر بگیریم ما را به‌اشتباه بیندازد.
استفاده از شاخص‌هایی مانند Risk/Reward که نسبت ریسک به سود احتمالی را نشان می‌دهد، در کنار نرخ بازگشت سرمایه می‌تواند این کاستی را جبران کند.
درنظرنگرفتن شاخص زمان
هنگامی که شاخص نرخ بازگشت سرمایه را برای مقایسه دو معامله مختلف ارزهای دیجیتال در نظر می‌گیریم تنها به سود ناشی از این سرمایه‌گذاری‌ها توجه میکنیم و عنصر زمان را در نظر نمی‌گیریم.
مطمئناً مقایسه معامله‌ای که یک سال از باز کردن آن گذشته است با معامله دیگری که تنها دو ماه است باز شده است می‌تواند ما را گمراه کند؛ بنابراین ROI بدون درنظرگرفتن زمان گمراه کننده است.
سخن پایانی
در این مقاله با نرخ بازگشت سرمایه به‌عنوان یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری سود و زیان آشنا شدیم و کاربرد آن در بازار سرمایه را دیدیم. هرچند استفاده از این شاخص به‌تنهایی می‌تواند کاستی‌ها و خطاهایی داشته باشد. به‌کارگیری این شاخص به همراه دیگر شاخص‌ها در درک بهتر از میزان موفقیت سرمایه‌گذاری‌ها در بازار ارزهای دیجیتال بسیار ارزشمند است.
