معرفی رشته دندان‌پزشکی

کار یک دندان‌پزشک پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان است. کار دندانساز با دندانپزشک متفاوت است. در گذشته این دو رشته را یکسان می دانستند در حالی که دندانسازی (پروتزهای دندانی) بخشی از رشته دندانپزشکی می باشد. پروتزهای دندانی نیز در مقطع کاردانی ارائه می شود. دانشجویان در این رشته در طول دوره تحصیل با روش ساخت انواع دندان‌های مصنوعی آشنا می شوند و در مطب دندان‌پزشکان به عنوان دستیار مشغول کار می شوند. یک فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی علاوه بر داشتن مهارت بالا، فن و تکنیک مورد نیاز برای درمان بیماری‌های دهان و دندان، باید دانش مورد نیاز برای این کار را داشته باشد و بر دروس دوره تحصیل مسلط باشند. در غیر این صورت با یک دندانساز تفاوتی نخواهد داشت زیرا تنها کار عملی روی دندان را آموخته است و از علم پزشکی بی بهره می باشد. با پیشرفت علم، در رشته دندانپزشکی علاوه بر درمان بیماری‌های دهان و دندان به مواردی مانند حفظ زیبایی از طریق اقدامات ترمیمی و ارتودنسی نیز پرداخته شد.

درس های رشته دندانپزشکی

طول کل دوره تحصیلی ۶ سال است. این زمان به دو دوره علوم پایه (۲ سال) و دوره تخصصی همراه با کارآموزی (۴ سال) تقسیم می شود. در دوره علوم پایه دانشجو ۲ سال به یادگیری دروس بیوشیمی، فیزیولوژی‌ نظری‌، فیزیولوژی‌ عملی‌، آناتومی، آمار پزشکی‌ و دندانپزشکی‌ و روش‌ تحقیق‌،  بهداشت‌ عمومی‌، بافت‌ شناسی، ژنتیک انسانی‌، میکروب‌ شناسی و ایمنولوژی می پردازد و پس از این ۲ سال در صورت قبولی در آزمون علوم پایه به دوره بعدی راه پیدا می‌کند. در دوره تخصصی دروسی مانند آسیب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت تدریس می شود. علاوه بر این در این دوره از رشته دندانپزشکی دانشجویان به کارآموزی می روند و از نزدیک با بیماری های دهان و دندان آشنا شده و با نظارت اساتید در پایان این دوره همچون یک دندانپزشک عمومی به تشخیص و درمان بیماری می پردازند.

بازار کار و درآمد رشته دندانپزشکی

در سال‌های آینده کار دندانپزشکان جوان و تازه وارد در شهرهای بزرگ برای یافتن کار و تاسیس مطب شخصی سخت خواهد شد زیرا در چند سال اخیر تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی چند برابر شده و علاوه بر آن بسیاری از افراد با اتمام تحصیل خود در کشورهای خارجی با مدرک دکتری به کشور باز میگردند. طبق گزارش انجمن دندان‌پزشکان عمومی ایران بیکاری در رشته دندانپزشکی ۳۰ درصد است، یعنی از هر ۱۰ نفری که مدرک دکتری رشته دندانپزشکی دارند، ۳ نفر از آنها بیکار می باشند. مطمئنا با پیشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصت های شغلی یک دندانپزشک عمومی کاهش پیدا کرده است و البته افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست زیرا با توجه به بررسی‌ها و پیش بینی‌های جوامع علمی خارج از کشور، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهدگشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا می کند. مسائل دیگری که در درآمد و بازار کار یک دندانپزشک وجود دارد. توانایی انجام ماهرانه کار و توانمندی در انجام کارهای ظریف دندان و همچنین برقراری ارتباط خوب با بیمار است، درحقیقت این عوامل با درآمد دندانپزشکان رابطه مستقیم دارد.

ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته دندانپزشکی

دندانپزشکی که در یک رشته تخصصی خاص ادامه تحصیل داده باشد، عنوان «متخصص» حتما زیر اسم او و قبل از گرایش مورد نظر ذکر می شود.

ارتودنتیکس (متخصص ارتودنسی): تصحیح روابط نامناسب فکی و دندانی، تنظیم و تصحیح روابط بین دندان‌ها و استخوان‌های سر و صورت و به طور کلی ناهنجاری‌های دندانی و فک و صورت از جمله وظایف یک متخصص ارتودنسی به شمار می رود. طول دوره این تخصص رشته دندانپزشکی ۳ ساله است، عموما بهترین رتبه‌های آزمون تخصص این رشته را انتخاب می‌کنند.

پاتولوژی فک و دهان و صورت (آسیب شناسی): توانایی متخصصان این رشته دندانپزشکی بررسی نمونه های برداشته شده از ضایعات دهان، فک و صورت از نظر تشخیص انواع بدخیمی، سرطان و سایر ناهنجاری های بافتی است.

اندودنتیکس (تخصص درمان ریشه دندان): وظیفه متخصص این رشته دندانپزشکی درمان‌های پیچیده ریشه و یا جراحی‌هایی است که معمولا از عهده توانایی‌های دندانپزشکان عمومی خارج است.

پریودنتیکس (تخصص بیماری‌های لثه و بافت‌های نگه‌دارنده دندان): این افراد در تشخیص بیماری‌های لثه، گذاشتن ایمپلنت، عملکرد و زیبایی ساختار لثه تخصص پیدا می کنند.

دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی:  ترمیم و بازسازی دندان‌های طبیعی و تأمین زیبایی ظاهری دندان‌ها بخشی از وظایف متخصصان این شاخه رشته دندانپزشکی است.

جراحی فک و دهان و صورت، رشته دندانپزشکی کودکان و تخصص پروتزهای دندانی هم شاخه های تخصصی دیگر رشته دندانپزشکی است.

دندان‌پزشکی چه ویژگی‌های مثبتی دارد؟

• نداشتن شیفت‌های طاقت فرسای شبانه و اجباری
• گرفتن ساده تر مدرک دکتری و دوران تحصیلی راحت تر نسبت به پزشکی و داروسازی
• درآمد مناسب حتی با داشتن مدرک دکتری عمومی بدون تخصص

ویژگی‌های منفی دندان‌پزشکی چیست؟

• دردهای عضلانی و مفصلی (به علت حالت‌های بدنی ثابت طولانی‌ مدت، انجام حرکت‌های تکراری، قرار گرفتن در یک حالت نامناسب به مدت طولانی)
• خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و واگیر (با رعایت اصول ایمنی مانند استفاده از ماسک، عینک محافظ و دستکش قابل پیشگیری است.)
• آلودگی به خون آلوده (این یکی از خطرهایی است که همیشه دندانپزشکان را تحدید می‌کند.)
• کمتر شدن فرصت‌های شغلی در شهر‌های بزرگ (در مناطق محروم نیاز فراوانی به دندانپزشکان احساس می شود.)

منبع: irmohasel