نخستین سردار زن ایرانی

بانوی سردار کیست؟ – بی بی مریم بختیاری

مجموعه بانوی سردار این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده است. بانوی سردار روایت قسمتی از زندگی اولین بانوی سردار ایرانی است که در زمان مشروطیت زندگی می‌کرده است. او مریم بختیاری، از مبارزین دوره مشروطیت است که مشوق اصلی برادرش، سردار اسعد بختیاری جهت حضور در انقلاب مشروطه و فتح تهران بوده است. بانوی سردار شبکه سه حکایت زندگی این شیرزن بختیاری است. اولین سردار زن ایرانی، بی بی مریم ایل بختیاری است.

سردار مریم بختیاری فرزند حسینقلی خان ایلخان مقتدر بختیاری، مادر شهید علی‌مردان‌خان و از زنان مبارز دوره مشروطیت است. زادگاه او چغاخور بوده اما در اصفهان و سورشجان از توابع چهارمحال و بختیاری زندگی می‌کرده است. خانه‌ او در اصفهان به نام قصر رودابه در خیابان شیخ بهایی مشهور است.

سردار مریم بختیاری نخستین بانوی سردار ایرانی است که به خاطر رشادت‌هایش در جنگ جهانی و مبارزه با انگلیس و روسیه، بالاترین نشان پادشاهی آلمان را دریافت کرد.

بی بی مریم در فتح تهران

بی‌بی مریم بختیاری، قبل از فتح تهران، مخفیانه با عده‌ای سوار وارد تهران شد و به مجرد حمله سردار اسعد به تهران، در پشت بام خانه‌ای که مشرف به میدان بهارستان بود سنگربندی کرد و با عده‌ای سوار بختیاری، از پشت سر با قزاق‌ها مشغول جنگ شد. نقش او در فتح تهران، میزان محبوبیتش را در بین مردم ایران و ایل بختیاری افزایش داد و طرفداران بسیاری یافت، به طوری که به لقب سرداری مفتخر شد.

قلعه سردار مریم بختیاری در طول مبارزات، مامن و پناهگاه بسیاری از رجال آزادی خواه و مشاهیر کشور از جمله  دکتر محمد مصدق، علامه دهخدا، ملک الشعرا بهار، وحید دستگردی و… که در خلال جنگ جهانی اول تخت تعقیب نیروهای متفقین به ویژه انگلیسی‌ها بودند، بوده است.

مرگ بی بی مریم، بانوی سردار ایرانی

سردار مریم بختیاری، در سال ۱۳۱۶ خورشیدی، سه سال پس از اعدام فرزندش شهید علیمردان خان در اصفهان در گذشت و جسدش در تکیه بختیاری‌های تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

کتاب «سردار بی‌بی مریم بختیاری، سردار آزادگی»

پریچهر سلطانی نویسنده کتاب «سردار بی‌بی مریم بختیاری، سردار آزادگی»  چندی پیش در خصوص این زن برجسته تاریخ ایران، اظهار کرد: «او دارای شش برادر و 11 خواهر بود و دوران کودکی و نوجوانی خود را طبق رسم ایل، در ییلاق و قشلاق به سر می‌برد و هرچند تنها فرزند مادرش بی‌بی فاطمه بود اما همواره در کنار خواهران و برادران و زنان دیگر پدر و همسران برادران زندگی می‌کرد و هفت سال پس از قتل پدر را در آوارگی گذراند و در همین دوره بود که ظلم و بی‌عدالتی و قدرت طلبی را با گوشت و پوست خود لمس کرد و دانست که برای به قدرت و ثروت رسیدن، برادران هم به برادران رحم نمی‌کنند.


او شجاعت و رشادت خود را در مراحل مختلف زندگی بروز داده است در خانواده و درگیری‌های خانوادگی در بیان نظرات خود در خصوص حاکمان ظلم و مستبد قاجار در انقلاب مشروطه و در جنگ جهانی اول و در دفاع از عدالت و مقابله با ظلم در هر شکل آن شاید تا امروز فقط به استناد اقوال شفاهی این سخنان گفته می‌شد اما در کتاب بی‌بی مریم این اسناد را آوردم.

بیشتر بخوانید:


بی‌بی مریم در جنگ جهانی اول آنچنان شجاعتی از خود نشان داده که امپراتور آلمان و عثمانی و اتریش از وی قدردانی کردند. او در کنار آزادی خواهان ایران و سربازان آلمان با روس و انگلیس جنگید و افسران و سربازان مخالف روس و انگلیس را پناه داد.

طبق اسناد که به دست آوردم بی‌بی مریم یک قطعه نشان مرصع تمثال امپراطور آلمان، یک قطعه تمثال امپراطور آلمان، هدیه نقدی دولت آلمان را دریافت کرده است و به همین دلیل در تمام طول زندگی به نام « سردار بی‌بی مریم» خوانده شد.

بی‌بی مریم خواهان وحدت ملی بود و به شدت از قوم گرایی و تفرقه بیزار بود و بارها از ستارخان و باقرخان که برای بیرون کردن بیگانه از کشور تلاش کردند دفاع کرد؛ لذا ما حق قوم‌‎گرایی نداریم زیرا اسطوره‌های ما وحدت طلب بودند و هدفشان دور کردن بیگانه از کشور بود.

اگر به فرهنگ خود قائل هستیم باید در کتب درسی این اسطوره‌ها را معرفی کنیم تا فرزندان ما این افراد را بشناسند و الگو قرار دهند.»

یک دیدگاه در “بانوی سردار کیست؟ – بی بی مریم بختیاری”

  1. بازتاب: مجله رازینه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *