اختلال شخصیت دوقطبی، نوعی اختلال خلقوخو است که همهی حیطههای زندگی فرد مبتلا، از جمله خلقوخو، سطح انرژی، توجه و تمرکز و رفتارهای او را تحت تأثیر قرار میدهد. اختلال شخصیت دوقطبی درمان قطعی ندارد، اما بسیاری از افرادی که از این اختلال رنج میبرند، زندگی سالم و پرباری را تجربه میکنند. برای مدیریت علائم این اختلال، ترکیبی از حمایت پزشک و مداخلات دارویی و درمانی مورد نیاز است. اما تغییرات متعددی در زندگی روزمرهی شما میتواند تکرار و شدت دورههای علائم این اختلال را کاهش دهد.
زندگی با اختلال دوقطبی نیازمند ترکیبی از مهارتهای مختلف است. حمایت از خود، دانشافزایی نسبت به این اختلال و یافتن یک شبکهی حمایتی مناسب، قدمهای اساسی اولیه برای بهبودی در این اختلال است. در ادامه توصیههایی برای ایجاد و ارتقای این مهارتها را با هم بررسی میکنیم.
در ارتباط باشید
هر چه بیشتر خود را منزوی کنید و از اطرافیان خود کناره گیری کنید، احتمال اینکه کسی متوجه تغییرات خلقی شما نشود، افزایش مییابد و سلامت شما به خطر می افتد. عدم ارتباط با دیگران، میتواند شانس دورههای افسردگی را در شما افزایش دهد. بنابراین، درنگ نکنید و برای دریافت راهنمایی و مشاوره، تیمی از افراد حرفهای و متخصص را در کنار خود داشته باشید. حفظ ارتباط با پزشکان، مشاوران و سایر افرادی که میتوانند در سیستم حمایتی شما نقش موثری ایفا کند و افرادی با اختلال دوقطبی که در گروههای حمایتی شرکت دارند، برای حمایت از شما، بسیار حائز اهمیت است. در ارتباط بودن با خانواده، دوستان و اعضای جامعه میتواند نقش مهمی در حفظ انرژی و ایجاد شبکهی حمایتی داشته باشد.
بیماری خود را بشناسید
شناخت بیماری با آشنایی با علائم دورههای سرخوشی (مانیا) و افسردگی و اطلاع از نتایج جدیدترین تحقیقات دربارهی روشهای درمانی این اختلال آغاز میشود. سؤالات و نگرانیهای خود را از روانپزشک یا روانشناس خود بپرسید و از آنها بخواهید منابعی برای کسب اطلاعات بیشتر به شما معرفی کنند. شناخت یک بیماری در شما این احساس را ایجاد میکند که بیماری قابل کنترل است. این کار همچنین در شناسایی به موقع علائم پیش از تشدید شدن بیماری، به شما کمک میکند.
علائم بیماری را دنبال کنید
بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی اعلام کردهاند که ثبت خلقوخو، تفکرات و رفتار به طور روزانه، برای آنها سودمند است. اگر بتوانید تغییرات جزئی در این زمینهها را شناسایی کنید، میتوانید پیش از تشدید یک دورهی علائم، از آن پیشگیری کنید. همچنین باید عوامل استرسزا یا رفتارهایی را که موجب ایجاد دورههای علامتدار بیماری میشوند، نظیر بیخوابی، مشکل در روابط اجتماعی، مدرسه یا محل کار شناسایی کنید. هر چقدر بتوانید به طور دقیقتر این تغییرات را به خودتان و پزشکتان گزارش دهید، احتمال حفظ یک حالت پایدار افزایش مییابد.
در مهارتهای مقابلهای دخیل شوید
علاوه بر مطلع کردن مشاور یا پزشکتان، بهتر است خودتان نیز مهارتهای لازم را برای کنترل علائم یا کاهش خطر ایجاد دورههای تغییر خلقوخو کسب کنید. تکنیکهای مختلفی برای مقابله با این اختلال وجود دارد، اما این تکنیکها معمولاً شامل فعالیتهایی میشود که به شما کمک میکند آرامش خود را حفظ کنید، با دیگران در ارتباط بمانید، عادتهای سالم را در خود به وجود آورید و در فعالیتهای مورد علاقه خود شرکت کنید. داشتن فهرستی از مهارتهای لازم برای مقابله با این اختلال سودمند است، زیرا احتمالاً دشوار است که خودتان بتوانید در دورههای علامتدار بیماری، این لیست را تهیه کنید. بنابراین توصیه میشود، پیش از بروز دورههای علامتدار بیماری، خود را برای آن آماده کنید و فهرستی از مهارتهای لازم را تهیه کنید و سعی کنید این مهارتها را در خود پرورش دهید.
یک برنامهی مشخص داشته باشید
احتمالاً بهترین مهارت برای مقابله با ایجاد دورههای سرخوشی یا افسردگی یا پیشگیری از آنها، داشتن یک برنامهی زندگی سالم است. شما باید داروهای خود را به طور مرتب و دقیق مصرف کنید. خواب کافی و مناسب شبانه میتواند خطر ایجاد دورههای سرخوشی را کاهش دهد. سالم ماندن و ورزش کردن میتواند وضعیت خلقوخوی شما را بهبود دهد و به آن ثبات ببخشد. به گونهای برنامهریزی کنید که در آن به طور منظم با خانواده و دوستان دیدار داشته باشید، در همهی وقتهای قبلی ویزیت پزشکی حضور پیدا کنید و زمان کافی برای استراحت و دوری از عوامل استرسزای محیطی برای خودتان در نظر بگیرید.
برای شرایط بحرانی برنامه ریزی کنید
مواردی پیش میآید که حتی بهترین برنامهی روزانه و مهارتهای مقابله با بحران، نمیتواند مانع ایجاد دورهی سرخوشی شود. در نتیجه، این نکته حائز اهمیت است که در زمانهایی که سالم هستید، برای شرایط بحران برنامه ریزی کنید تا در صورت بروز این دورهها، سراغ برنامهی مربوط به شرایط بحرانی بروید. یک برنامهی نوشته شده آماده کنید و اطلاعات افرادی که شما یا سایرین میتوانند در شرایط اورژانسی با آنها تماس بگیرند، یادداشت کنید. همچنین فراموش نکنید که اطلاعات کاملی از علائم و نشانههای هشدار دهنده و داروهایی که مصرف میکنید، در این برنامه بگنجانید. علاوه بر آن، فهرستی از شماره تلفنهایی که در صورت تجربهی افکار خودکشی باید با آنها تماس بگیرید، آمادهکنید. در نهایت یک یادآور برای خود تنظیم کنید که همیشه میتوانید با 115 تماس بگیرید، میتوانید به اورژانس مراجعه کنید یا از عزیزانتان کمک بخواهید.
اگر نمیدانید از کجا شروع کنید، متخصصین بهداشت روان برای کمک به شما برای آماده کردن برنامهی درمانی که همهی این گامها را شامل میشود، آموزش دیدهاند. داشتن یک برنامهی کامل به شما کمک میکند احساس کنید کنترل اختلال دو قطبی را به دست گرفتهاید. همچنین به مرور زمان میتوانید، در صورت نیاز بخشهایی از این برنامه را تغییر دهید. اختلال دوقطبی نباید یک تجربهی فردی باشد. در نتیجه به افرادی فکر کنید که میتواند برای ایجاد مقاومت و مقابله با این اختلال در زمینههای مختلف زندگی با شما همکاری کنند.
در همین زمینه مطالعهی مقالهی اختلال دوقطبی در کودکان نیز توصیه میشود.
منبع : psycom