مجله رازینه
پارچه نسوز به انواعی از پارچه‌های صنعتی گفته می‌شود که با استفاده از الیاف نسوز تهیه می‌شوند. در بیشتر موارد از این محصولات برای عایق بندی حرارتی در صنایع مختلف، استفاده می‌کنند. این دسته از محصولات با استفاده از الیاف کاملا مرغوب به وجود می‌آیند تا دارای این قابلیت باشند که در دماهای بسیار بالا استقامت کنند. بنابراین به این پارچه‌ها، پارچه‌های مقاوم در برابر شعله نیز گفته می‌شود.
لازم است این نکته را نیز در نظر داشته باشید که نوع نخ و یا الیافی که در تهیه و تولید پارچه‌های نسوز مورد استفاده قرار می‌گیرد و از طرف دیگر نوع و روش بافتن این محصولات نیز در میزان اشتعال پذیری آن‌ها، اثراتی را ایجاد می‌کند. در این مقاله قصد داریم به این نکته اشاره کنیم که پارچه نسوز چیست و انواع آن کدام است و سپس برخی از ویژگی‌ها و کاربردهای آن را مطرح کنیم.
پارچه نسوز چیست؟
پارچه‌های نسوز، همان‌طور که از نامشان نیز مشخص شده است از انواع پارچه‌های غیر قابل سوختن و یا اشتعال هستند. لازم است این نکته را در نظر داشته باشید که این محصولات، در صورتی که در دماهایی بسیار بالاتر از دمای تحملشان قرار بگیرند کم‌کم تجزیه و متلاشی خواهند شد. بنابراین به شعله‌ور شدن، کمکی نخواهند کرد.
لازم به ذکر است که پارچه‌های نسوز با استفاده از الیاف طبیعی از قبیل پشم و یا ابریشم ساخته و بافته می‌شوند. وجود این عناصر باعث می‌شود تا آتش زدن این محصولات سخت‌تر گردد. در بسیاری از موارد نیز کارخانه‌های تولید پارچه‌های نسوز برای بافتن این محصولات، از ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی استفاده می‌کنند. این عامل باعث می‌شود تا کیفیت پارچه‌های نسوز تولید شده، افزایش بیشتری پیدا کند.
انواع پارچه نسوز صنعتی
لازم است بدانید که از جمله الیاف نسوز که در تولید و تهیه پارچه‌های نسوز صنعتی، مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به الیاف فایبر گلاس اشاره کرد و یا الیاف نسوز فایبر سرامیک، فایبر آرامید، گرافیت و… را نام برد. لازم است به این نکته توجه داشته باشید که در حالت معمول، میزان مقاومت حرارتی این محصولات نسوز با توجه به نوع الیاف به کار رفته در تولید آن‌ها مورد سنجش قرار می‌گیرد. این میزان از مقاومت از ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد تا ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد متغیر است.
در حال حاضر پارچه‌های نسوز، به صورت‌های ساده و یا روکش‌دار نیز طراحی و تولید می‌شوند. از جمله انواع این محصولات می‌توان پارچه‌های نسوز فایبر گلاس فویل دار و یا سیلیکونی را نام برد. از دیگر انواع محصولات نسوز نیز می‌توان به پارچه‌های فایبر گلاس روکش PTFE اشاره کرد.
پارچه‌های نسوز در حال حاضر در سایزهای مختلفی نیز طراحی می‌شوند. از جمله سایزهای پر مصرف این پارچه‌ها می‌توان پارچه‌های نسوز یک متری را نام برد. در حقیقت می‌توان گفت عرض استاندارد این پارچه‌ها یک متری است. از طرف دیگر این محصولات با توجه به نوع بافت و الیاف به کار رفته در تولیدشان، دارای ضخامت‌های مختلف ۱ میلی متر تا ۳ میلی‌متر هستند. پارچه‌های نسوز با توجه به ویژگی‌های قابل توجهی که دارند در موارد و مصارف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از این محصولات نسبت به دیگر انواع پارچه‌های نسوز، کاربردهای بیشتری دارند. از طرف دیگر هر کدام، دارای مزایا و معایب مخصوص به خود هستند.
پارچه نسوز آزبستی
پارچه‌های نسوز از نوع آزبست، با الیاف‌هایی از جنس آزبست تهیه و تولید می‌شوند. این پارچه‌ها در بیشتر موارد برای حرارت گیری تاسیسات ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در بسیاری از موارد نیز این محصولات را برای عایق کاری در کارخانه‌ها، دیگ‌های بخار صنعتی و… به کار می‌گیرند و در برخی از موارد نیز برای تهیه دستکش و یا لباس‌های نسوز از پارچه‌های نسوز آزبستی استفاده می‌کنند. لازم است این نکته را در نظر داشته باشید که مقاومت حرارتی این نوع از پارچه‌های نسوز بسته به گرید آن‌ها متفاوت است و می‌تواند چیزی میان ۲۶۰ درجه سانتی‌گراد تا ۶۵۰ درجه باشد.
پارچه نسوز فایبر گلاس
پارچه‌های نسوز از جنس فایبرگلاس، یکی از پرمصرف‌ترین این محصولات نسوز هستند. مقاومت حرارتی این محصولات چیزی میان ۴۱۰ درجه سانتی‌گراد تا ۵۶۰ درجه است. لازم است این نکته را در نظر داشته باشید که پارچه‌های نسوز از جنس فایبر گلاس، خود دارای ۲ نوع اصلی هستند و به صورت‌های ساده و یا روکش‌دار تهیه و تولید می‌شوند. پارچه‌های نسوز از نوع PTFE نیز نوع دیگری از پارچه‌های نسوز فایبر گلاس هستند. این محصولات با استفاده از روکش‌های تفلون PTFE مقاوم‌سازی شده‌اند و محصولاتی ضد آتش به شمار می‌روند.
پارچه نسوز سیلیکونی
پارچه‌های سیلیکونی از دیگر انواع پارچه‌های نسوز به شمار می‌روند و خود دارای ۲ نوع اصلی هستند که عبارت‌اند از: دو رو سیلیکون و یک رو سیلیکون. لازم به ذکر است که ساختار و هم‌چنین بافت پارچه‌های نسوز از نوع سیلیکون، از پارچه‌های فایبرگلاس و لاستیک سیلیکون است. این پارچه‌ها دارای مقاومت حرارتی تا ۳۵۰ درجه سانتی‌گراد هستند.
از این نوع محصولات می‌توان در تولید پرده‌های حرارتی، کوره‌های القایی و یا صنعتی استفاده کرد. این محصولات، عایق بسیار مناسبی در برابر روغن‌های بسیار داغ هستند و می‌توان از آن‌ها در تولید لباس‌های نسوز، دستکش‌ها و کیسه‌های نسوز استفاده کرد و در صنایع آتش‌نشانی به کاربرد. علاوه بر مقاومت بالا در برابر حرارت، این پارچه‌ها مقاومت مناسبی در برابر خوردگی دارند و قابلیت ارتجاع آن‌ها نیز بسیار مناسب است. بنابراین در صنایع فولاد، مهندسی شیمی، سیمان، نفت و… دارای کاربرد وسیعی هستند.
ویژگی‌های پارچه نسوز
پارچه‌های نسوز صنعتی ویژگی‌های قابل توجهی دارند. از جمله ویژگی‌های این محصولات می‌توان به مقاومت بسیار بالای حرارتی آن‌ها اشاره کرد. این مقاومت در بسیاری از موارد بیش از ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد است. از طرف دیگر این محصولات، ضد اسید و باز هستند. ضدیت با روغن و انعطاف پذیری بسیار بالا از دیگر ویژگی‌های پارچه‌های نسوز صنعتی به شمار می‌رود. این محصولات مقاومت بسیار بالایی در برابر هر گونه فشار دارند و می‌توانند در برابر سایش و یا کشش از خود مقاومت نشان دهند.
کاربردهای پارچه نسوز
از پارچه‌های نسوز برای عایق‌بندی دیگ‌های بخار، لوله‌ها، نیروگاه‌های برق، عایق‌کاری تاسیسات ساختمانی و… استفاده می‌شود. این دسته از محصولات به عنوان نوعی عایق حرارتی، عایق فشار و هم‌چنین عایق الکتریکی در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این صنایع می‌توان به صنایع کشتیرانی، کوره سازی، فولاد، صنایع غذایی و… اشاره کرد.
