معرفی رشته مهندسی کامپیوتر

رشته کامپیوتر به طور کلی رشته پویایی است و شخصی که رشته مهندسی کامپیوتر را برای ادامه تحصیل برمی‌گزیند، می‌بایست توانایی تجزیه و بررسی مسایل را دارا باشد و بتواند، برای رسیدن به هدف مدنظر خود، مسایل را به زیرشاخه‌های کوچک تقسیم کند و بارها و بارها مسئله‌ای را مورد تلاش آزمون و خطا قرار دهد تا به تدریج راه‌حل لازم برای رسیدن به هدف را پیدا کند. در دنیای کنونی که کامپیوتر درتمام کارهای کنترلی، محاسباتی، تولیدی و … اهمیت قابل توجهی دارد، رشته مهندسی  کامپیوتر نیز بیش از گذشته مورد نیاز و توجه جامعه قرار گرفته است.

کسی که ادامه تحصیل در رشته کامپیوتر را انتخاب می‌کند باید حس ماجراجویی زیادی داشته و از لحاظ شخصیت برای پیشرفت در این رشته سازگار باشد. به ویژه لازم است که توانایی و علاقه زیادی به رشته ریاضی داشته و  بتوانید از ابزارها و امکانات متفاوت موجود برای مدیریت پروژه و یادگیری استفاده کنید. نقش منابع آنلاین در فعالیت مهندسان کامپیوتر بسیار بالاست و فرد می‌بایست توانایی و مهارت استفاده از این منابع را داشته باشد. به ویژه مهارت زبان انگلیسی اهمیت وافری در این زمینه دارد. از بین دروس دانشگاهی نیز، دروس ریاضی، فیزیک و برنامه‌نویسی ارتباط و تاثیر زیادی در موفقیت دانشجویان مهندسی صنایع در بازار کار دارد.

توانایی لازم برای رشته مهندسی کامپیوتر

توانایی ذهنی ویژه‌ای برای تحصیل در این رشته موردنیاز نیست. البته دانشجویانی که پایه ریاضی قوی و توانایی استدلالی و استقرایی بهتری دارند، در این رشته موفق‌ترند. از لحاظ جسمانی مهم‌ترین ویژگی داشتن قدرت بصری خوب است و دانشجویان با قدرت شنوایی و حرکتی پایین نیز می‌توانند در این رشته ادامه تحصیل دهند. مهم‌ترین نکته‌ای که در مورد این رشته می‌توان عنوان کرد، داشتن روحیه مطالعه مستمر است چرا که سرعت پیشرفت علم در این رشته نسبت به رشته‌های دیگربسیار بالاست و دانشجو باید بطور مستمر در پی مطالب جدید و یادگیری آن‌ها باشد.

یک مهندس کامپیوتر باید سخت کوش و با پشتکار باشد چون رشته ی کامپیوتر رشته ی پویایی است و دانشجو باید همیشه اطلاعاتش به روز بوده و به دنبال فرا گرفتن مطالب جدید باشد. در نتیجه کسانی که می‌خواهند فقط چهار سال درس بخوانند و بعد مطالعه را کنار گذاشته و وارد بازار کار شوند، در این رشته موفق نخواهند شد و بر عکس افرادی که همیشه به دنبال مطالعه و فراگیری هستند، در این رشته موفق می‌شوند. مهندس کامپیوتر باید پایه ی ریاضی قوی داشته و توانایی اش در زمینه ی فیزیک خوب باشد. هم چنین لازم است که فردی خلاق باشد تا بتواند مسایل را از راه حل های ابتکاری حل کند. راه حل هایی که کمترین هزینه و بهترین کارآیی را داشته باشد.

گرایش‌های رشته مهندسی کامپیوتر در کارشناسی

رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش سخت افزار و نرم افزار است که البته این دو گرایش در مقطع کارشناسی تفاوت قابل توجهی با یکدیگر ندارند. گرایش سخت افزار در برگیرنده فعالیت های آموزشی، پژوهشی و صنعتی در خصوص قطعات، بوردها، تجهیزات و در نهایت سیستم‌های کامپیوتری در مقیاس‌های مختلف است و یکی از شاخه های مهم آن به نام معماری کامپیوتر (طراحی و ساخت کامپیوتر) است. هدف از گرایش نرم‌افزار کامپیوتر، آموزش و پژوهش در زمینه زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی، سیستم‌های عامل مختلف و طراحی انواع الگوریتم‌ها می‌باشد.

گرایش سخت افزار

هر کامپیوتر دارای دو جزء متفاوت سخت افزار و نرم افزار است که در این میان سخت افزار جزء فیزیکی کامپیوتر بوده و شامل صفحه کلید، صفحه نمایش، چاپگر و دیسک‌ها می‌شود. اجزای فیزیکی و قابل لمس کامپیوتر مانند مدارها و بردهای الکترونیکی، سخت افزار نامیده می‌شود. مهم ترین واحد سخت افزار در مقطع لیسانس به مطالعه و بررسی طراحی سخت افزاری، کنترل سخت افزاری و شبکه های کامپیوتری می‌پردازد.

برای مثال یک مهندس سخت افزار می‌تواند به طراحی بخش های سخت افزاری کامپیوتر شامل پردازش گر مرکزی (CPU) ، پورت های ورودی و خروجی و سیستم‌ها و مدارات جانبی می‌پردازد، مباحث درسی در رشته ی سخت افزار به مطالب درسی در رشته ی مهندسی برق و الکترونیک نزدیک بوده خصوصا تمام مطالب شاخه ی دیجیتال شامل مدارهای مختلف، معماری کامپیوتر و میکروپروسسورهای 1 و 2، الکترونیک دیجیتال و … را شامل می‌شود که البته به این بخش از سخت افزار بیشتر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری پرداخته می‌شود.

گرایش نرم افزار

نرم افزار جزء غیر قابل لمس کامپیوتر است. برنامه‌ها و داده هایی است که به کامپیوتر فرمان می‌دهند که چه عملی را انجام دهد. نرم افزار در حقیقت روح و جان کامپیوتر است که به سخت افزار هویت می‌بخشد و اصولا به برنامه ای گفته می‌شود که برای به کارگیری سخت افزار ساخته شده باشد. نرم افزار‌ها را می‌توان به دو رده ی کلی دسته بندی کرد که عبارت اند از: نرم افزارهای سیستمی و نرم افزارهای کاربردی. نرم افزارهای سیستمی برنامه هایی هستند که کاربر، یا خود آن‌ها را می‌نویسد یا شرکت های نرم افزاری آن‌ها را تهیه کرده و برای فروش عرضه می‌کنند. این گونه برنامه‌ها معمولا عمومیت برنامه های سیستم را نداشته و برای زمینه های مختلف مهندسی، علمی، تجاری، آموزشی، تفریحی و یا طراحی نوشته می‌شوند.

گرایش‌های رشته مهندس کامپیوتر در مقطع کارشناسی ارشد

رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی ارشد دارای چهار گرایش زیر است:

• گرایش نرم‌افزار: درگرایش نرم‌افزار در مقطع کارشناسی ارشد دانشجویان با سیستم‌های عامل پیشرفته ـبانکهای اطلاعاتی ـ برنامه‌نویسی پیشرفته و تحت WEB ـ الگوریتم‌های پردازش موازی و … آشنا می‌شوند.
• گرایش هوش مصنوعی: دراین گرایش با مطالب جدیدی مانند شبکه‌های عصبی ـ هوش مصنوعی پیشرفته ـ تئوری فازی ـ پردازش تصویر و … آشنا می‌شوند.
• گرایش معماری کامپیوتر: در این گرایش دانشجویان با معماری‌های پیشرفته کامپیوترو ابررایانه‌ها شبکه‌های کامپیوتری گسترده ـ پردازش تصویر و طراحی سیستم‌های تحمل‌پذیرخطا و … آشنا می‌شوند.
• گرایش الگوریتم و محاسبات: این گرایش که یک گرایش جدید است. دانشجویان باالگوریتم‌های توزیعی و پیشرفته ـ ریاضیات پیشرفته کامپیوتری و … آشنا می‌شوند.

درس های مهم در این رشته

ضرایب و عنوان درس های اختصاصی رشته‌ی مهندسی کامپیوتر در هر دو گرایش در آزمون سراسری به شرح زیر است: ریاضیات: 4، فیزیک: 3، شیمی: 2 (همان طوری که ملاحظه می‌کنید، این ضرایب با بسیاری از دروس مهندسی مورد اقبال دانش‌آموزان، یکسان است)

وضعیت نیاز کشور به رشته مهندسی کامپیوتر در بازار کار

رشته کامپیوتر که باعث جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات شده است، رشته روز و رشته آینده است تا جایی که پیش بینی می‌شود تا ۱۰ سال دیگر در کشورهای پیشرفته مردم همان قدر که بر نیروی برق وابسته هستند به شبکه اینترنت وابسته خواهند شد. با توجه به توضیحات گفته شده روند رو به رشد استفاده ازکامپیوتر در زندگی روزانه اشتغال و موقعیت کاری برای فارغ‌التحصیلان این رشته فراهم است تا در قالب شرکت‌های تولیدکننده نرم‌افزار، شرکت‌های تولیدکننده قطعات، مراکز صنعتی–تولیدی، شرکت‌ها و موسسات خدماتی، مراکز آموزشی و … مشغول به کار شده و فعالیت کنند. با توجه به پیشرفت کند ایران نسبت به جامعه جهانی کامپیوتر، نیاز زیادی به مهندسان توانمند برای جبران این عقب‌ماندگی احساس می‌شود.

روند رو به رشد استفاده از کامپیوتر در محافل عمومی و خصوصی، استفاده گسترده ازشبکه اینترنت و زمینه های مرتبط با آن، فراهم آمدن شرایط آموزش و تجارت الکترونیک همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا از اکنون چشم‌انداز روشنی نسبت به آینده این رشته وجود داشته باشد به نحوی که فعالان در این زمینه از آینده معلوم و مطمئنی برخوردار خواهند بود. تنها نگرانی به قسمت نرم‌افزار مربوط می‌شود که باید مهندسان خلاق ایرانی اقدام به تهیه نرم‌افزارهای گوناگون و کارآمد کرده تا تنها مصرف کننده صرف نباشیم.

به یاد داشته باشید دانشجویانی که از این رشته فارغ التحصیل می‌شوند در صورتی‌که در یکی از شاخه‌ها و یا زبان‌های برنامه‌نویسی دارای تخصص باشند بازار کار خوبی در انتظار دارند چرا که تمام مراکز و کارخانه‌ها به مهندس کامپیوتر احتیاج دارند  وهمچنین می‌توانند  با توجه به نیاز بازارو سفارش‌هایی که از مراکز متنوع و متفاوت کشور دریافت می‌کنند توانایی انجام این کارها را برای امرار معاش و عرضه توانمندی‌های خود برای بهبود و بهره‌وری بالای امور کشور را دارا هستند.

برای ادامه این رشته می‌توان در ایران و کشورهایدیگر تا مقطع دکترا ادامه داد و از آن جایی که یک رشته با زبان واحد است برایادامه تحصیل در دیگر کشورها به راحتی می توان اقدام کرد.

منبع: اینجا و اینجا