مجله رازینه
وسواس فکری عملی (OCD)، یک اختلال روانی جدی است، که میتواند عوارض شدیدی را برای زندگی افراد در پی داشته باشد. در برخی افراد، درمان وسواس با دارو، ضمن داشتن عوارض جانبی فراوان، تاثیر چندانی نیز بر سلامت آن‌ها ندارد. از این رو، معمولا بیماران به دنبال روش‌های درمان وسواس فکری بدون دارو هستند، تا بتوانند کنترل افکار مزاحم و رفتارهای آزاردهنده خود را در دست گرفته و کیفیت زندگی را افزایش دهند؛ بدون آن که عوارض جدی‌تری را تجربه کنند.
چرا باید از درمان وسواس فکری بدون دارو استفاده کنیم؟
اختلال وسواس فکری ، نوعی مشکل سلامت روان است، که باعث ایجاد باورهای اضطرابی و افکار مزاحم می‌گردد. بسیاری از افرادی که به این اختلال مبتلا میشوند، از طریق انجام اعمال تشریفاتی و اجباری، به دنبال کاهش سطح اضطراب خود هستند؛ اما معمولا موفق نشده و تنها اضطراب آن‌ها افزایش پیدا میکند.
معمولا درمان وسواس فکری با داروهای ضد افسردگی ، یک روش درمانی مرسوم است، که اغلب متخصصان اعصاب و روان، برای بیماران خود به کار می‌برند؛ اما مصرف این داروها، همیشه تاثیر مثبت ندارد. به همین دلیل، گاهی پزشک و بیمار به دنبال جایگزین‌هایی هستند، که بتوانند درمان‌های دارویی را با درمان وسواس فکری بدون دارو جایگزین نمایند. از مهم‌ترین روش‌هایی که برای این نوع درمان به کار می‌رود، روان درمانی با تکنیک CBT است.
روش های درمان وسواس فکری بدون دارو
همانطور که اشاره شد موثرترین راه برای کنترل و درمان وسواس فکری ، فقط مصرف دارو نیست. بهترین درمان های بدون دارو برای وسواس فکری عبارتند از : روان درمانی ، روش های تحریک مغزی و تغییر سبک زندگی .
１.درمان وسواس فکری با تحریک مغناطیسی مکرر مغز
تحریک مغناطیسی مکرر مغز (rTMS) یک روش غیر تهاجمی برای درمان وسواس فکری بدون دارو است که در آن از میدان های مغناطیسی برای تحریک سلول های عصبی در مغز برای بهبود علائم وسواس استفاده می شود. در طول جلسه rTMS، یک سیم پیچ الکترومغناطیسی روی پوست سر افراد و در نزدیکی پیشانی قرار می گیرد. مغناطیس الکتریکی یک پالس مغناطیسی ایجاد می کند که سلول های عصبی را در مغز فرد تحریک می کند. در درمان rTMS نیازی به استفاده از داروهای بی حس کننده یا آرام بخش نیست. اکثر بیماران پس از درمان عوارض جانبی قابل توجهی را تجربه نمی کنند.
２.تحریک عمیق مغز برای درمان وسواس فکری
تحریک عمیق مغز (DBS) برای درمان وسواس در بزرگسالان ۱۸ سال و بالاتر که به رویکردهای درمانی درمانی دیگر پاسخ نمی دهند تأیید شده است. تحریک عمیق مغز به عنوان یکی از روش های درمان وسواس فکری بدون دارو و درمان اختلال وسواس فکری در نوجوانان ، شامل کاشت الکترودها در نواحی خاصی از مغز افراد است. این الکترودها تکانه های الکتریکی تولید می کنند که باعث تحریک مناطق عصبی می شود که سروتونین و دیگر انتقال دهنده های عصبی را تولید و کنترل میکند و همچنین میتواند به تنظیم تکانه های غیر طبیعی در مغز کمک کند.
3. درمان وسواس با دستگاه نوروفیدبک
یکی دیگر از روش‌های مطمئن برای درمان وسواس فکری بدون دارو استفاده از دستگاه لورتا نوروفیدبک است. در این روش فرد میتواند به زندگی عادی خود بازگشته و به‌دور از تنش و استرس باشد.
با استفاده از روش درمان وسواس با نور فیدبک، آن بخشی از مغز که احساسات و واکنش‌های مغز را کنترل میکند، برای بار دیگر آموزش داده‌شده و همچنین با شیوه‌های دیگری تربیت خواهد شد. این امر باعث شده که مغز به شکل مناسب‌تری از قبل تنظیم گردد و به وقایع در شرایط متفاوت، احساست و افکار فرد عکس‌العمل نشان دهد. این نوع از درمان کاملاً جدید و بدون عارضه بوده و با گذشت چند جلسه به طور متوالی و بدون دارو، این اختلال را کاهش خواهد داد.
４.روان درمانی برای وسواس فکری
روان درمانی به عنوان یک درمان وسواس فکری بدون دارو برای کاهش فراوانی و شدت علائم موثر است. دو نوع اصلی درمان های روانشناختی برای وسواس، عبارتند از درمان شناختی رفتاری (CBT) و یک نوع درمان رفتاری به نام درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP). بیش از دو سوم افرادی که هر یک از درمان‌های وسواس را تکمیل می کنند، متوجه کاهش قابل توجهی در فراوانی و شدت علائم خود میشوند.
５.درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری که نوعی از روان درمانی است که برای از بین بردن وسواس فکری بدون دارو به افراد کمک می کند، فرض می کند که افرد دارای وسواس فکری در یک چرخه معیوب قرار دارند که برای جلوگیری از بروز اضطراب هایشان درگیر افکار ناخواسته و اعمال اجباری میشوند، درمان شناختی رفتاری، که در درمان وسواس فکری بدون دارو یکی از درمان های موثر است به افراد ابزارهایی می دهد تا فکر کنند، عمل کنند و به افکار و عادات ناسالم خود واکنش نشان دهند. هدف درمان، جایگزینی افکار منفی با افکار سازنده است.
سایر درمان های وسواس فکری
علاوه بر موارد گفته شده برای درمان وسواس فکری بدون دارو، راه های دیگری وجود دارد از جمله:
- درمان دارویی، براساس نظر متخصص، افراد می توانند از داروهای ضد افسردگی و تنظیم خلق و خو مثل فلوکستین، سرترالین و کلومیپیرامین استفاده کنند
- گروه درمانی، افراد دارای وسواس فکری می توانند با اشخاص دیگر که مشکلاتی شبیه به خود دارند، گفتگو کرده و با در میان گذاشتن مسائل خود، فشار روی خود را کاهش داده و راه حل نیز دریافت کنند
- ورزش کردن، ورزش به افراد کمک میکند تا کنترل بیشتری روی ذهن خود داشته باشند و از مشغله های فکری بیش از حد جلوگیری می شود
- رژیم غذایی سالم، یکی دیگر از راه های درمان وسواس فکری بدون دارو، داشتن یک برنامه تغذیه ای سالم که میزان فیبر در آن ها بالاست همچون سبزیجات و مواد غذایی با کیفیت و مفید میتواند به افراد در کنترل وسواس فکری کمک کند
- روش های آرام سازی و مدیریت استرس، تکنیک های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، آرامش سازی عضلانی، تنفس عمیق و یوگا میتواند به کاهش استرس و در نتیجه وسواس فکری کمک کند
عوارض عدم درمان وسواس فکری
چنانچه وسواس فکری درمان نشود مشکلاتی را در زندگی ایجاد می کند:
- صرف زمان بسیار زیاد برای فکر کردن بیش از حد
- ایجاد مشکلات جسمی، مانند درماتیت تماسی ناشی از شستن مکرر دست ها
- مشکل در حضور در محل کار، مدرسه یا فعالیت های اجتماعی
- روابط آشفته
- افکار خودکشی
- کاهش عمکلرد فرد و کیفیت زندگی
درمان وسواس فکری عملی با تحریک الکتریکی مغز (Vivum take-it-easy)
وسواس یا به طور خاص وسواس فکری-عملی، یکی از انواع اختلالات روانشناختی بوده که میتواند تأثیرات بسیار بدی بر روی زندگی افراد بگذارد. افرادی که به وسواس فکری-عملی مبتلا هستند، برخی از رفتارها را به دلیل برخی از افکار خاص، به صورت مداوم تکرار می‌کنند. در میان روش‌های مختلفی که برای درمان OCD وجود دارد، پکیج Vivum take-it-easy ( درمان وسواس فکری عملی با تحریک الکتریکی مغز ) به عنوان یکی از برترین و بهترین راه‌های موجود برای درمان این دسته از اختلالات شناخته می‌شود. در واقع این روش، با استفاده از امواج الکتریکی، بر روی عملکرد معیوب برخی از قسمت‌های مغز که موجب وسواس فکری و عملی میشوند، تأثیر گذاشته و آن را به طور کامل درمان میکند. ما در ایستگاه های life on track با ارائه راهکارهای نوین توانسته است با کمترین عارضه و کاملا بی خطر به درمان وسواس فکری عملی بپردازد.
